یادداشت زهره رستملو 🇵🇸

        مطالب کتاب و بهتر است بگویم سخنرانی‌های استاد  به قدری روان و شیوا بود که دلم می‌خواست همه‌اش را در یک روز بخوانم. اما با توجه به نوع خاص مطالعه‌ی این‌گونه کتاب‌ها، آن را در چند روز خواندم. از طرفی هم دوست داشتم شب‌های بیشتری از محرم را با کلام استاد شهید بهره‌مند شوم.

سخنرانی‌های شهید مطهری، آن هم مربوط به ۵۰ سال پیش، نشان از سطح بالای منبر ایشان دارد. نکته‌ی قابل توجه این است که استاد، مطالب اساسی و بنیادینی را مطرح می‌کردند که گذر زمان در آن‌ها خللی وارد نکرده است؛ به‌عبارتی سخن از محکمات است. این مطالب با زبانی فصیح بیان می‌شوند؛ زبانی که هم برای مخاطب آن دوران قابل فهم و کاربردی بوده، و هم امروز برای ما.

از دیگر نکات قابل تأمل  به‌ویژه در حوزه‌ی سخنرانی‌های محرم پرداختن به مسائل روز است. ایشان و سایر بزرگان، قیام حسینی را در زمانه‌ی خود نیز جاری و زنده می‌دانستند و در پی احیای آن بودند. اشاره‌هایی که به مسئله‌ی فلسطین و شمر زمانه داشتند، گواه همین نگاه است.

از سوی دیگر، قیام امام حسین (ع)، پیام‌ها و درس‌های متعددی دارد که در هر عصر و زمانی می‌توان از آن بهره برد. با تأسی از عاشورا، بسیاری از مسائل اجتماعی و سیاسی قابلیت حل دارند. شهید مطهری در سخنرانی‌های خود به نقش‌آفرینی زنان، به‌ویژه حضرت زینب (س)، پرداخته و الگویی از نقش افرینی زنانه ارائه می‌دهند. این الگو زمانی مطرح شده که رژیم پهلوی درصدد ترویج الگوی غربی زن بود.

نوع نگاه شهید مطهری به قیام امام حسین (ع)، در آن زمان و با آن عمق، بسیار ارزشمند و کم‌نظیر است. ایشان حتی از منظر جامعه‌شناختی نیز به تحلیل این واقعه پرداخته‌اند. البته باید دقت داشت که تنوع این نگاه‌ها با حفظ اصالت ماجرا همراه  بوده و دچار تحریف یا التقاط نشده است.

نگاه ایشان به مسئله‌ی نقش‌آفرینی زنان فوق‌العاده بود. تلقی ایشان از نقش زن، بسیار شبیه سه الگویی است که حضرت آقا در اسفند ۱۳۹۱ مطرح کرده‌اند.

در فصل پایانی کتاب نیز به ابعاد تبلیغ پرداخته‌اند که برای من بسیار جذاب و آموزنده بود. پس از مطالعه‌ی بیانات استاد، به‌درستی این جمله پی بردم که چرا تأکید می‌شود ما  مبلغِ دوره‌ی طرح ولایت نیستیم؛ چراکه جایگاه تبلیغ، جایگاه بسیار مهم‌تری است.

برخی نکات خطاب به مرکز حفظ آثار شهید مطهری:
در این مجموعه می‌شد متن سخنرانی‌ها را تجمیع کرده و بخش‌های تکراری را حذف کرد. البته شاید فلسفه‌ای در حفظ عین سخنان استاد داشته‌اند که آن را دست‌نخورده ارائه داده‌اند. هرچند تکرار مطالب در برخی موارد خسته‌کننده بود، از جهتی هم برای شناخت شخصیت و روحیات شهید مطهری مفید بود. تکرار برخی نکات نشان از اهمیت و تأثیر آن‌ها در اندیشه‌ی ایشان دارد.

یکی دیگر از موارد قابل نقد، عدم ترجمه‌ی متون عربی بود. گاهی متوجه منظور دقیق عبارات نمی‌شدم و این موضوع آزاردهنده بود.


پ.ن ۱: در پایان مطالعه  کتاب، واقعاً افسوس خوردم که چرا تاکنون اهتمام جدی به مطالعه‌ی آثار شهید مطهری نداشته‌ام. با اینکه پیش‌تر هم از اهمیت آثار ایشان مطلع بودم، اما پس از لذت خواندن این کتاب، حس خسران بیشتری داشتم.

پ.ن ۲: بعد از مطالعه‌ی هر کتاب، ذهنم چند روزی درگیر مطالب آن می‌ماند، به‌ویژه نکاتی که شاید فرامتن باشند. این کتاب از این جهت برایم بسیار گسترده بود، تا حدی که تصمیم به نوشتن یادداشت نداشتم.
(البته همیشه هدفم از نوشتن یادداشت در به‌خوان، ثبت واگویه‌هایی برای خودم بوده تا در جایی یکجا جمع باشند و در صورت نیاز به آن‌ها رجوع کنم.)