یادداشت

        اگر بخواهیم به اثبات تناسخ بوسیله هیپنوتیزم از نظر تجربی بپردازیم،پرونده "بردی مورفی" مشخص کرد که به هیج وجه این تجربه ها دلیل محکمی برای ما فراهم نمی کنند.
ویرجینا تای زنی بود که طی یک جلسه هیپنوتیزم با لهجه ایرلندی خود را بردی مورفی،متولد ۱۷۸۹ و متوفای ۱۸۶۴ در شهر کورک ایرلند معرفی کرد.انهم در سال ۱۹۵۲.او با جزئیات تمام اطرافیان و محل زندگی را تعریف می کرد و توضیحات اش قانع کننده بود،تا جایی که برن استین(هیپنوتیزم کننده)کتابی در این باره نوشت؛اما پس از آمدن محققان و روزنامه نگاران داستان کم کم شروع به فروپاشی کرد.اینکه هیچ اسنادی مبنی بر تولد و مرگ بردی و اطرافیان او نبود و اینکه این لهجه ایرلندی و جزئیات،همه به همسایه ایرلندی ویرجینا تای،به نام بردی مورفی بر می گردد..
امروزه روانشناسان این تجربه بازیافته حین هیپنوتیزم را،مربوط به خطاهای حافظه می دانند.نتیجه آنکه این تجربه ها حتی از نظر تجربی نیز کارآمدی لازم را ندارند.چه برسد به آنکه از نظر معرفت شناختی کارآمد باشد.
............................
گرایش به تناسخ در طول تاریخ اندیشه در جهان اسلام،اتفاق تازه ای نیست و حتی در عصر امامان هم سابقه دارد.امامان نیز همواره در مقابل تناسخ مخالفت می ورزیدند،بطوری که در منابع شیعی،مانند عيون اخبار الرضا چنین روایاتی نقل شده است:
مَنْ قَالَ بِالتَّنَاسُخِ فَهُوَ کافِرٌ بِاللَّهِ الْعَظِیمِ مُکذِّبٌ بِالْجَنَّةِ وَ النَّارِ
هرکس معتقد به تناسخ باشد به خدای بزرگ کافر شده و بهشت  و جهنم را تکذیب کرده است