یادداشت محمد ابراهیم آبادی

        به نظر می‌آید تنها برخی از دست‌نوشته‌های نقاشان تاریخ هنر قابل اعتنا و خواندنی است که از مهم‌ترین‌ آنها نامه‌های ونسان ونگوگ است که غالب آنها برای تئو برادر کوچکترش نوشته شده. برادری که به مدت ده سال بار زحمت و زندگی او را به‌دوش کشید. درواقع دلیل نوشته شدن این نامه‌ها دوری دو برادر از یکدیگر بود. کتاب پیش رو گزیده‌ای از دیوان بزرگی است که ونگوگ درد، رنج، تنهایی و ترس‌هایش را در آن بیان کرده.
ونگوگ به غیر از تئو به تنها کسی که در طول دو سال نامه می‌نوشت امیل برنارد یکی از مریدان گوگن‌ بود. ویژگی مشترک تمام این نامه‌ها درد دل‌های بی‌پایان این نقاش است. چرا که او شدیدا تنها بود و کسی از نزدیکان را نداشت که برایش درد دل‌هایش را بگوید. او معمولا همدمی نداشت و از مردم کناره می‌گرفت. از طرفی تنهایی را لازمه‌ی آفرینش می‌دانست.
اهمیت این نامه‌ها نه از حیث هنری یا ادبی بودن آنها است بلکه به زعم جمع‌آورنده و مترجم کتاب، رضا فروزی، هیچ مدرک و سندی از هنرمندان تجسمی تاریخ از نامه‌های این نقاش هلندی انسانی‌تر و تاثرآورتر نیست.