یادداشت سید علی مرعشی

        شهید عشق
انتقاد کردن از رمانی که درباره امام حسین (علیه السلام) است آسان نیست! به خصوص که یک نفر از اهل تسنن ترکیه آن را نوشته و ترجمه روانی‌هم‌داشته‌باشد. حتی ممکن است باعث شود تا منتقد به انواع تهمت ها، شائبه ها و بی‌ تقوایی ها متهم‌شود. اما چه می شود کرد که بزرگان دین به ما یاد داده اند زدودن غبارها از دین و مکتب سید آزادگان هر دو جهان نیز خود وظیفه و صواب است.

خیلی خودمانی بخواهم گزارشی از این کتاب ارائه دهم باید به عرض شما برسانم اگر فرض کنیم ۱۰۰ روایت، ماجرا و سنت در این رمان نقل شده باشد ۳۰ الی ۴۰ تا از  آنها جدید می باشند. جدید به این معنا که بنده با اندک سوادی که از مطالعه آثار تاریخی صدر اسلام، مقاتل و روایات دارم متاسفانه تابحال به آنها به آنها بر نخورده ام. احتمالا ذهن زیرک مخاطب این صفحه به این نکته منتقل می ش‌د که شاید شما ندیده اید و جایی در‌کتابی‌ موجود باشد، لذاصمیمانه و خوش بینانه از شما دوست گرامی تقاضا می کنم بنده را در یافتن اسناد این مطالب یاری بفرمایید.

احتمال دارد کسی میل داشته باشد تا شهید عشق را با این دید که رمانی بلند، نیمه تخیلی و واقعی است بخواند و خود را در زمانه مدینه پس از شهادت امام حسن مجتبی (علیه السلام) ببیند، در خانه های هاشمیان قدم بزند و هم سفره امام حسین ع و یارانش شود. شاید هم بتوان گفت اشکالی ندارد. تا جایی که مطلب غیر معتبر و غیر صحیحی -حتی له- به امام (ع) نسبت داده نشود چه بسا در ایجاد تصویری ذهنی و نزدیک برای خواننده امروزی مناسب نیز باشد. اما مساله زمانی برای من حساس می شود که این تصویر ذهنی از شخصیت اهل بیت ع و یارانشان و گزاره های اخلاقی و معرفتی داده شده در کتاب، اصل تلقی شود و متر و معیاری نیز برای سنجش و مقایسه آن با دیگر منابع وجود نداشته باشد. از اینها گذشته احتجاجات و مناظرات طولانی امام با افراد دیگر که به الاحتجاج شیخ طبرسی ره طعنه می زند از نظر طولانی بودن در نوع خود جالب و می طلبد تا صحت و سقم آن را احتجاج طبرسی یا احتجاجات موجود در بحارالانوار بررسی کرد. به صورت مختصر اگر بخواهم اشاره کنم: در برخی پاسخ ها، ندانستن علت حوادث و عکس العمل های امام حسین علیه السلام و حضرت عباس سلام الله علیه با آن فراست و کیاستی که از احادیث و گفتگوهای باقی مانده شان سراغ داریم خبری نیست!

از حق نگذریم کتاب از نقاط قوت بی مایه نیست. توانایی نویسنده در روایت داستان حرکت امام حسین علیه السلام از مدینه به مکه و سپس از مکه به کربلا و گریز زدن به قضایا و اتفاقات ابتدای تاریخ اسلام شایسته تقدیر است. بیان حس و حال اهل حرم علیهم السلام آن هم از زاویه دید درونی آنها مخاطب را بیشتر با شخصیت ها همراه می کند. در مطالعه زندگی امامان شیعه و به طور کلی شخصیت های تاریخی همیشه با حلقه های مفقوده ای مواجه می شویم که چالش اصلی ما در فهم چرایی تصمیم ها، چگونگی عکس العمل ها و ایجاد ارتباط صحیح بین حوادث می باشد. افزون بر این شهید عشق به هر مناسبت گریزی نیز به قصص قرآنی و داستان انبیا گذشته می زند و از این نظر به نوعی مروری اجمالی به مهمترین وقایع دینی تاریخ نیز است. قدرت تخیل نویسنده به او کمک کرده تا تصویری جامع تر و منطقی تر از داستان کربلا و ریشه های آن ارائه کند اما پرسش اینجاست که این روایت چقدر با واقعیت منطبق است و آیا اصلا راهی معتبر برای فهمیدن تمام سوالات ما از‌ ماجرای کربلا وجود دارد؟
سیدعلی مرعشی، محرم١۴٠٠