یادداشت زهرا عباد

        مرور کتاب گنج های کلات (جلد ۱۰ سرگذشت استعمار)

این جلد در ادامه‌ی جلد قبلی که تاریخ استعمار ایران از زمان صفویه را بیان می‌کرد، به تاریخ افشاریه و زندیه می پردازد.
 کتاب ریز به ریز، داستانهای به قدرت رسیدن نادر قلی بیگ، رئیس ایل افشار (خراسان شمالی)، را می‌گوید و با بیان جذاب و ذکر اتفاقات جالب ما را با خود پیش می‌برد. در همین حین برخوردهای نادرشاه را با کشورهای اروپایی به تصویر می‌کشد.
 سپس به تاریخ زندیه می‌پردازد و در این میان خرده داستان‌های تاریخی مثل سرگذشت میرمهنا دوغابی را هم بیان می‌کند. البته نوع روایت آقای میرکیایی با روایت نادر ابراهیمی (در برجاده های آبی سرخ) کمی متفاوت است و الفاظی که برای توصیف میرمهنا به کار برده است، بیشتر شبیه نوشته‌های موجود در اسناد اروپایی‌هاست. (الفاظی مثل دزد و راهزن و ...) در نهایت کتاب با اتمام سلسله زندیه پایان می پذیرد.

 هرچند جناب میرکیایی در پاسخ به ابهام ما درباره روایت‌شان از میرمهنا گفتند که 《نباید قهرمان‌سازی کرد》 ولی ما همچنان دوست داریم با علت‌های این مدل روایتگری و اسناد ایشان درباره میرمهنا بیشتر آشنا شویم.
 علاوه بر این، روایت ایشان درباره رابطه کریم خان و آقا محمد خان قاجار با روایت نادر ابراهیمی بسیار متفاوت بود و نظر آقای میرکیایی بیشتر شبیه چیزهایی است که در کتاب‌های تاریخ خوانده بودیم. (اینکه کریم خان برای جلوگیری از شورش ایل قاجار، آقا محمد خان را در شیراز نگه داشته بود.) 

در مجموع دیداری با آقای میرکیایی و پرسیدن سوال‌هایی درباره‌ی برخی روایت‌هایشان، بسیار به فهم این مجموعه کمک خواهد کرد.