یادداشت ناصر حافظی مطلق
1402/6/22
ردپای نویسنده در داستان
یک روش تحلیل ناخودآگاه، پیدا کردن ردپای شخص در چیزهایی است که خلق می‌کند و می‌سازد. از این بابت شاید یافتن اثراتی از ناخودآگاه یک نویسنده در سطور کتابی که نوشته ساده باشد. گاهی اوقات این اثر به شکل پنهان و در قالب جریان سیال داستان جاری می‌شود و گاهی اوقات به شکل غیرارادی در یکی از شخصیت‌ها تجلی پیدا می‌کند.
در تمام بازه‌ی ترجمه دو کتاب "تختستان" و "گویستان" ناخواسته به دنبال پیدا کردن "ابوت" و "بورگر" در دو کتاب بودم. اگرچه ادعا نمی‌کنم این نتیجه قطعی و حتمی است اما برداشت من این بود که "ادوین ابوت ابوت" از آن متن پیشگفتار بر چاپ دوم کتاب که بگذریم خودش را در قالب نوه‌ی شش‌ضلعی جناب مربع در داستان جا داده است. نوه‌ای که اگرچه حقانیت واقعیت را درک کرده اما از سر هراس، جرئت ایستادگی بر سر آن را دارد. شاید این رویکرد برآمده از خودانتقادی ابوت از خویش است. اما "ادوین ابوت" بالاخره با نوشتن کتاب "تختستان" سکوت را شکست و سکوت پیشین خود را که از آن پشیمان بود به قالب نوه‌ی شش‌ضلعی در داستانش درآورد. مربع داستان او از دید من ترکیبی نمادین است از دو شخص: "هنری اسلید" که به جرم شیادی از بابت احضار ارواح از بعد چهارم در دادگاه محاکمه شد و ریاضی‌دان پیشتازی به نام "چارلز هوارد هینتون" که به شدت به بعد چهارم علاقه داشت و البته چندان مورد لطف انگلیسی‌ها واقع نشد و در نهایت از آن کشور رفت.
اما "دیونیس بورگر" در کتاب "گویستان" دست به ترکیب دیگری می‌زند، او آن شش‌ضلعی کوچک را که نماد ابوت ساکت و پشیمان است به قامت شش‌ضلعی هفتادساله‌ای در می‌آورد که واقعا خود خود "ابوت" است در بهترین حالت خویش. آنگاه در میانه‌ی داستان خودش را به شکل یک هشت‌ضلعی منتظم منظم به نام "پانکتو" و به تعبیر من مخفف "Punctual Octagon" به محضر "ابوت" شش‌ضلعی می‌رساند. ابوت واقعی فوت شده است اما "بورگر" در داستانش "ابوت" را دوباره زنده می‌کند تا در قامت یک هشت‌ضلعی به دیدنش برود و به او ادای احترام کند. "پانکتو" به لحاظ روان‌شناختی یک درونگرای بسیار منظم و دقیق است و تا به جواب نرسد یک لحظه آرام نمی‌گیرد. "پانکتو" که خود خود "بورگر" است در انتهای داستان اگرچه احساس می‌کند که کتابش ممکن است چندان مطلوب جامعه‌ی علمی نباشد، اما می‌داند درب خانه‌ی دنیای "ابوت" همواره به رویش باز است و آنجا از او مشتاقانه استقبال می‌کنند.
به‌احترام و یاد "ادوین ابوت ابوت" کشیش‌مسلک شکسپیرشناس و مدیر مدرسه و "دیونیس بورگر" معلم فیزیک دبیرستان.
(0/1000)
نظرات
تاکنون نظری ثبت نشده است.