یادداشت آریانا سلطانی

        .
تنگسیر
نوشته صادق چوبک
.
.
.
دریای جنوب و باد. همراه با رطوبت و مزه ی شوری که از روی دریا به ساحل میرسد.
و محمد.
داستان تنگسیر، داستان مردمی است که در اواخر دوره قاجار، در جنوب ایران، دچار ظلم و آزار قدرتمندان بودند و قانون و قدرتی نبود که بتواند عدالت را برای آنها اجرا کند.
داستان محمد است که تمامی مردم تنگسیر همچو پهلوانی اورا میستایند، اما او خود زخم بی عدالتی را خورده است و نمیتواند شرافت خود را به خفت و سکوت بفروشد.
داستان عاصی شدن مردی که برای حق خود و خانواده اش دست به طغیان میزند.
شاید اگر خنجری بیرون کشیده شده و خون ظالمان ریخته شود، بتوان پاسخی به بی عدالتی داد.
.
.
صادق چوبک همچو صادق هدایت و بزرگ علوی، از پدران داستان نویسی مدرن ایران است.
او در دوره پهلوی اول به نویسندگی روی اورد و با سبک رئالیسم و واقع گرایی خود، از جهل و خرافه و ظلم زمانه ای سخن میگوید که شاید نتوان طبقه مظلوم را در آن گناهکار ندید.
به گونه ای که شاید خود همان مردم در بخشی از همین ظلم و جهل و بی عدالتی مقصر دیده شوند.
چوبک با توجه به خشونت رفتاری ای که در طبقات فرودست دیده می‌شد سراغ شخصیت‌ها و ماجراهایی رفت که هرکدام بخشی از این رفتار را بازتاب می‌دادند و به شدّت به درهٔ تاریکی می‌بردند. او یک رئالیست تمام عیار بود که با منعکس کردن چرک‌ها و زخم‌های طبقه رها شده فرودست نه در جستجوی درمان آن‌ها بود و نه تلاش داشت پیشوای فکری نسلی شود که تاب این همه زشتی را نداشت. به همین دلیل چهره کریه و ناخوشایندی که از انسان بی‌چیز، گرسنه و فاقد رؤیا نشان میدهد.
و در پی آن خشونت جاری در چنین جامعه ای را برای ما به نمایش میکشد.
او را حتی گاهی نویسنده ای ناتورالیست همچو امیل زولا میدانند.
داستان های دیگری نیز از جمله سنگ صبور و مجموعه داستان کوتاه "انتری که لوطی اش مرده بود" نیز از این نویسنده میباشند.
.
.
رمان تنگسیر تا کنون به (۱۸) زبان ترجمه شده و امیر نادری، فیلمساز معروف ایرانی، در سال (۱۳۵۲) بر اساس آن فیلمی به همین نام ساخته‌است. 
این اثر انقلابی ادبیات ایران برای سلیقه ام بسیار بهتر از رمان شعار زده مادر از ماکسیم گورکی بود.


در پناه خرد.