یادداشت محمد مهدی

        باسمه
🔰 کتاب «کلنل شابر» داستانی هست در مورد شخصی به همین عنوان که برخلاف تصور عموم، در جنگ کشته نشده و قصد برگشت به زندگی قبلی خودش رو داره؛ اما گویا اطرافیان و ساختارهای اجتماع باهاش موافق نیستن! ایده جذابیه؛ نه؟ برای همین بود که در ادامه امتحان‌کردن داستان کوتاه، تصمیم به خوندنش گرفتم. 

🔰 با وجود حجم کم این کتاب، می‌شه دغدغه‌های اجتماعی بالزاک رو کاملاً حس کرد؛ به‌خصوص وقت‌هایی که به جامعه هنری فرانسه به‌خاطر عدم توجه به چالش‌های جامعه سرکوفت می‌زنه. ویژگی دیگه، استفاده زیاد از شخصیت‌های باقی کتاب‌های بالزاک و ارجاعات مختلف به اون‌ها هست. طبیعتاً اگه کتاب‌های دیگه بالزاک رو خونده باشین، احتمالاً شناخت بهتری نسبت به شخصیت‌ها دارین؛ مزیتی که ازش محروم بودم. یه نکته جالب توجه برای خودم، اشتباهات به‌نسبت پرتعداد بالزاک در مورد تاریخ وقایع بود! هیچ‌وقت علاقه‌ای به بت‌ساختن از نویسنده‌ها نداشتم؛ اما دیدن این تعداد اشتباه توی این متن کوتاه، باعث شد بیشتر از قبل به خودم یادآوری کنم که این غول‌های ادبیات هم بالآخره آدم بودن 😄

🔰 موقع شروع مطالعه، فکر می‌کردم توی کتاب قراره به این پرداخته بشه که یه نفر بعد مدت‌ها به جامعه‌اش برگشته و می‌بینه چه چیزهایی تفاوت کرده؛ خودش، ساختار حاکمیت، ساختار اجتماع و... اما بالزاک خیلی سریع و راحت از کنار این موضوعات رد می‌شد؛ حتی زمانی که جنگ واترلو شد و روس‌ها به پاریس رسیده بودن! انگار نه انگار... فقط و فقط تمرکزش روی مواجهه کنت و کنتس شابر سابق بود...

🔰 فارغ از بخش‌هایی که کلنل شابر زندگی یومیه آقوی همساده رو تجربه می‌کرد و بلا پشت سر بلا و بی‌معرفتی پشت سر بی‌معرفتی می‌دید، لحظاتی بود که خواننده امیدوار می‌شد قراره عدالت (حالا به هر تعبیری که تفسیر بشه) رقم بخوره؛ اما دریغا... دریغ که بی‌رحمی بالزاک در روایت‌گری، خیرخواهی رو بدون پاداش می‌ذاره و بدخواهی رو بدون تقاص... توی شرح حال بالزاک اومده که معمولاً به محاکم عمومی سر می‌زده؛ شاید به همین دلیل باشه که ناامیدی خودش رو از استقرار عدالت به این شکل توی این داستان بیان کرده...

🔰 کیفیت ترجمه و چاپ کتاب در مجموع خوبه؛ گرچه ایرادهای ویرایشی معدودی هم به چشم می‌خورد. اون مسئله‌ای که فکر می‌کنم بیشتر بهش نیاز بود، وجود پاورقی‌های بیشتر برای توضیح جریانات سیاسی و تاریخی وقت فرانسه هست که به فهم بهتر بستر روایی داستان، کمک می‌کرد.

❎ در مجموع فکر نمی‌کنم با نخوندن کتاب، چیز خاصی رو از دست بدین. شاید «کلنل شابر» رو بیشتر از همه بشه به افرادی که کتاب‌های بالزاک رو خوندن پیشنهاد کرد تا با برخی شخصیت‌های آشنا، ملاقات مجددی داشته باشن...