یادداشت کتاب‌فام

        ۲۳۱ صفحه در ۸ ساعت.
‌
با نگاهی به شکاف بزرگ انسانی بین خودِ منزوی و نیاز به اعتبار عاطفی، «کوکورو»ی «ناتسومه سوسه‌کی»، نگاهی روان‌شناختی به "قلب چیزها"ست که طبقه‌بندی آن را مشکل می‌کند: این یک داستان عاشقانه نیست هرچند که داستانی عاشقانه را بازگویی می‌کند، این داستانی در باب بلوغ هم نیست هرچند که مرد جوانی در آن از معلمی مسنّ‌تر طلب مشورت و مشاوره می‌کند، این رمان حتی صرفن یک تفکر فلسفی درباره تعهدات خانوادگی در طول دوره مدرنیزاسیون ژاپن هم نیست. «کوکورو» که بسیاری جزئیات درش نامشخص و مبهم است در حقیقت ترکیبی از هر سه است که «سوسه‌کی» در آن نگاهی اجمالی به عملکرد پیچیده قلب انسان ارائه می‌دهد. طبقه‌بندی «کوکورو» حتی در سبک هم مشکل است. کتاب از سه‌بخش تشکیل شده است؛ دو بخش اول روایات مرد جوانی‌ست که در سرتاسر کتاب با "من" می‌شناسیمش و بخش سوم نامه بلندی‌ست از جانب «سِنسِی» یا معلم این مرد جوان که درش گذشته تاریک خود را برای شاگردش بازگو می‌کند. نامه بی‌جوابی که در پایانش کتاب نیز به پایان می‌رسد و خواننده نیز مانند راوی کتاب بدون هیچ توضیح بیش‌تری آن را از نظر می‌گذراند. «کوکورو» اما روایتی تکان‌دهنده از وضعیت اسف‌بار انسان‌های مدرن است که بیش‌تر لحنی موضوعی دارد تا روایتی و «سوسه‌کی» از طریق زمینه‌ای ساده‌انگارانه، با کمبود شخصیت‌ها، فقدان تنظیمات یا دیالوگ‌های باشکوه به این مهم دست می‌یابد و نتیجه یک تصویر ساده و مختصر از نحوه برخورد انسان‌ها با مدرنیته، تنهایی و عشق است که همگی دغدغه‌هایی بسیار انسانی هستند.
‌
«کوکورو»، مطالعه‌ی درخشان نفرت از خود و احساس گناه است و فضایی فراموش‌نشدنی از تنهایی و رابطه‌ی مرموز انسان با انسان و شاید شاه‌کار «سوسه‌کی». «کوکورو» به معنای «قلب چیزها»ست که به‌درستی جوهر این رمان را تسخیر می‌کند. قلب چیزها مستلزم رسیدن به یک نقطه، در مورد رسیدن به هدف است. این امر به وضوح در پیکره اثر از طریق داستان سِنسِی و شاگرد جوانش به تصویر کشیده شده است. «کوکورو» کاوشی درون‌نگر و عمیق در روان انسان است که با چندین موضوع اصلی مانند خانواده، عشق، خیانت، دوستی، گناه و رستگاری دست و پنجه نرم می‌کند. در تمام این موارد، ما از ملتی می‌خوانیم که با خودش در تضاد است، زیرا به آرامی از مرحله‌ای مهم ار تاریخ خود خارج و وارد مرحله مهم دیگری از رشد خود می‌شود. «کوکورو» که دو سال قبل از مرگ نابهنگام نویسنده‌اش منتشر شد، یک شاهکار ادبی‌ست که در خور همه‌ی تمجیدهایی‌ست که از زمان انتشار دریافت کرده است.