یادداشت کامران محمدحسینی

        نظریه نویسنده این است: علت اصلی انقلاب مشروطه بلوغ نسبی فرهنگ تشیع در بین مردم ایران بود. یعنی بقیه علت‌ها نهایتا یا زمینه‌ساز بودند یا علت کمک کننده. نویسنده کتاب مشروطه را یک گام رو به جلو در الگویی از پیش طراحی شده از حرکت تشیع می‌داند که نهایتا به انقلاب اسلامی منجر شد. در این نگرش، مذهبِ رشدیافته یعنی مذهبی که حکومت را در دست دارد و انقلاب مشروطه گام اول برای دست یابی به این  هدف بود. 
یادداشت مفصل‌تری درباره این کتاب در اینجا نوشتم: https://vrgl.ir/ZlVmW