یادداشت سید حسین مرکبی

        در لبنان، زمین، نفرین‌شده نیست. دوست داشتن زمین، عار نیست. زمین، در بهترین حالت اولویت دوم پس از حفظ نظام نیست. زمین و انسان و زندگی در خدمت دین نیستند. دین در خدمت زمین و انسان و زندگی است. زمین و انسان و زندگی تنها حریم‌های خداوندند. خداوند آن جای دیگر نیست. خداوند در زمین و زمان و زبان دور و دیر و دیگری خانه ندارد. در لبنان، این حرف‌ها در انحصار تعارف، روشن‌فکربازی یا ارتداد هم نیست. در لبنان، دیانت عین ارضیت است و ارضیت عین دیانت. این را حتی کودکان لبنانی هم می‌دانند. این بزرگ‌ترین، ژرف ترین و مهیب‌ترین تفاوت تجربه‌ی اسلام‌گرایی در ایران و لبنان است. امیدوارم قبل از آن‌که دیر شود بفهمیم.

این‌ها را به عنوان مقدمه نوشتم تا بگویم این کتاب، به لحاظ فرم شاید یک دهم کتاب دشت بان جناب دهقان یا شطرنج با ماشین قیامت جناب احمدزاده هم نباشد اما عصاره و اسانس و جوهره‌ی محتوایی که در آن به کار رفته الهی و باقی و قاهر است.