یادداشت آریانا سلطانی

        پروست و من(رولان بارت)
ترجمه و تألیف: احمد اخوت
.
این کتاب مجموعه مقالاتی از رولان بارت، نشانه‌شناس، منتقد ادبی، نویسنده و فیلسوف فرانسوی است. احمد اخوت این مقالات را همراه با مجموعه کوتاهی از خاطرات و مقالاتی از دیگر نویسندگان در مورد مارسل پروست و رولان بارت جمع‌آوری و تألیف کرده است.

رولان بارت، یک سال پس از مرگ مادردر ۱۹۷۸، درسخنرانی‌ای تحت عنوان«مدتی مدید زود به بستر می‌رفتم» که سرآغاز در جستجوی زمان از دست رفته و اشاره‌ای به محتوای سخنرانی داشت از مارسل پروست و تأثیر او بر خودش تأویلی ارائه داده است: «نه تنها مطلقا نمی‌خواهم خود را با این نویسنده بزرگ مقایسه کنم بلکه به عکس برآنم که خود را با او بشناسم»(صفحه۴۳)

از نظر بارت پروست پس از مرگ مادر خودش بود که از میان دوراهی نقد و روایت، استعاره و مجاز، راه سومی را برای نوشتن انتخاب کرد؛ ساختاری راپیزودیک و کنارهم قرار گرفته هردوی این دو ساختار به همراه تشریح و توصیفات قبل و پس از هر موضوع که به شناخت و ادراک نشانه‌ها و احساسات نیرو می‌دهد.

بارت دو رمان جنگ و صلح و در جستجوی زمان از دست رفته را دو کهکشان بزرگ ادبی مورد علاقه خود می‌داند؛ کهکشان‌هایی که برجا مانده از عشق‌هایی پرشوراند.
وی در جستجوی زمان از دست رفته را شامل آیین‌های تشرف(خواستن، شکست، التزام) درنظر داشته و در تفاوت نمایه و نشانه توضیحی مختصر می‌دهد. در مقاله‌ای‌ به مبحث نام(اسم)ها می‌پردازد:
«اسم باید بازتاب صورت ذهنی(اندیشه) باشد.»(صفحه۸۵) 
و از صناعت معکوس پروست نیز با دلالت‌هایی از متن در جستجوی زمان از دست رفته به تشریح و نقد رمان، تأویلی از ساختار آن ارائه می‌دهد.(زمانمندی، اوج، حیرت. هر سه بخش‌های صناعت معکوس شناخت پروستی.)
چرا که از نظر بارت صناعت معکوس با بیان تضادها و شناخت، نهایتا باعث وحدت آنها در یکپارچه سازی متن و مسیر نوشتن می‌شود.

در نهایت دو مقاله در این کتاب در مورد ارتباط رولان بارت در نقد پروستی ذکر شده که به سوگ مشترک بارت و پروست نسبت به مرگ مادر، در عین تفاوت سوگواری، و همینطور مفهوم غیر پروستی عکس، می‌پردازند.

دو سال پس از سخنرانی بارت(من و پروست)، یعنی در ۱۹۸۰، وقتی بارت به همراه فرانسوا میتران و میشل فوکو از عرض خیابان عبور می‌کرد، کامیونت خشک‌شویی با او تصادف کرد و پس از ۴۰ روز اغما درگذشت و آرزوی نوشتن رمان را با خود به گور برد.

در پناه خِرد