یادداشت حمید درویشی شاهکلائی

        کتاب «جنگ دوست‌داشتنی»| دفاع مقدس به روایت "سعید تاجیک"

جنگ دوست‌داشتنی، خاطرات سعید تاجیک است از حضور خودش در جنگ تحمیلی هشت‌ساله ایران-عراق. بنابراین تاریخ و تحلیل دفاع مقدس نیست. تصویر کلانی از نبردها و عملیات و سیر جنگ نمی‌دهد، اما چیزهای باارزشی دارد که آن را همواره خواندنی می‌کند.

تربیت در جبهه
سعید تاجیک، نوجوانی بود که تا مدت‌ها او را به جبهه راه نمی‌دادند. بزرگ‌تر که شد، با کمی تقلب توانست خودش را به جمع باصفای رزمندگان بسیجی برساند. یک رزمنده ساده که به تدریج به یک رزمنده باتجربه تبدیل شد. فرمانده دسته شد و در کوره جنگ، آب‌دیده شد. سعید تاجیک و نوجوانانی چون او در جنگ، بزرگ شدند.
می‌فرماید: «فی تقلب الاحوال علم جواهر الرجال». در شرایط غیرعادی است که معلوم می‌شود یک نفر چند مرده حلاج است. استعدادها و ظرفیت‌های انسان شناخته می‌شود. تو شرایط سخت و پیش‌بینی‌نشده زندگی در جنگ، چه زمینه تربیتی باارزشی به دست آمده بود! فقط تصور کنید!

یک روایت ناب از جنگ
سعید تاجیک، یک نوجوان جنوب‌شهری است. شجاعت جنوب‌شهری و صداقت آن‌ها در جای‌جای کتاب هست. حتی علیه خودشان! از ویژگی‌های مهم این کتاب یکی همین است که اعترافات فراوانی از ترسیدن‌ها و «کپ» کردن‌ها دارد. حتی آن‌قدر صداقت دارد که بگوید در فلان عملیات، موقع عقب‌نشینی زخمی‌ها را رها کردیم و نتوانستیم عقب بیاوریم در حالی که مثلا یکی‌شان التماس می‌کرد. روایت سعید تاجیک از اشتباهات خود و دیگر رزمندگان خواندنی و نکته‌آموز است.
هرجا که بسیجی باشد، صفا هم هست. (ص 398 همین کتاب). البته در بسیاری از موارد، نقل رفتارهای سعید تاجیک و دوستانش چیزی جز بدآموزی نیست! یعنی همه کارهای رزمندگان که قابل الگوبرداری نیست و خواننده باید یک تفکیکی بین رفتارهای خوب و بد انجام بدهد. مثلا ما حق نداریم دوست‌مان را این‌قدر به شیوه‌های... بخندانیم تا وضویش باطل شود!
یک کتاب خوب و خواندنی
گفتنی‌ها درباره این کتاب زیاد است. امروزه این کتاب را که چاپ اول در سال 1375 بوده، به عنوان یک کتاب متوسط قلمداد می‌کنند و حتی بعضی، آن را برای خواندن پیشنهاد نمی‌کنند! اما به نظر من، این کتاب یک نقطه عطف در روایت دفاع مقدس است و هنوز هم یک کتاب شاخص است. این کتاب به خوبی به ما می‌گوید که جنگ، جنبه‌های دیگری هم داشته که عمدتا مغفول مانده است. زندگی به سبک جنگ یکی از آن‌هاست. شوخ‌طبعی‌ها، افراط‌ها و اشتباهات هم بخشی از جنگ بود. شجاعت‌ها، بروز استعدادها و توانایی‌ها که جای خود. دانشگاه جبهه شاگردانی چون سعید تاجیک هم داشت. صحنه‌های دل‌خراش عقب‌نشینی‌ها هم بود.

اطلاعات کتاب‌شناختی اثر

عنوان کامل کتاب:
جنگ دوست‌داشتنی: خاطرات سعید تاجیک
نویسنده:
سعید تاجیک، متولد 1345
ناشر:
سوره مهر
توضیحات:
چاپ سوم، 1387، 568 صفحه به همراه تصاویر.