یادداشت فاضل تقوی

        به نام خدایی که مرگ و زندگی در دستان اوست. 
کتاب مرگ ایوان ایلیچ یک مرگ اندیشی به سبک نویسنده‌ی شهیر روسی جناب آقای تولستوی؛ شاید کتاب از جهت سبک و سیاق نویسندگی و معیار های موجود چندان دندان‌گیر نباشد لکن محتوایی که کتاب به مخاطب خود ارائه می‌دهد مسئله‌ای‌ است که هر انسانی فارغ از رنگ و نژاد و زبان با آن درگیر است. مرگ، مسئله‌ای است که انسان از زمانی که چشم به جهان باز کرده است تا همین الان با آن درگیر است. فلاسفه به گونه ای با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، ادیان به گونه‌ای دیگر ، دانشمندان با سبک و سیاق خود آن را توجیه می‌کنند و عوام الناس نیز پیرو رهبران خود با آن برخورد می‌کنند. 
مرگ مسئله‌ای است که با گوشت و پوست و خون انسان ممزوج شده است. انسان چند صد سال گذشته تا انسان عصر مدرنیته و تکنولوژی و حتی انسان عصر هوش‌مصنوعی هم با این مسئله سروکار دارند. 
عده‌ای آن را که جز روشن‌ترین مفاهیم زندگانی است را به جهت ترس از آن نفی می‌کنند. عده‌ای فیلسوفانه ذره‌بینی برمیدارند و می‌افتند به جان مفهوم مرگ تا آن را برای خود و بشر حل و فصل کنند. عده‌ای هم عارفانه یا عاشقانه پی آن می‌افتند تا از آن عبور و به معشوق‌شان برسند.
 شاید اگر بخواهیم رویکرد های مختلف نسبت به مرگ را دسته بندی کنیم. ده‌ها رویکرد به دست بیاید. خلاصه کلام اینکه مرگ با آدمی‌زاد از همان تولد همراه بوده است و این همراهی سبب جذابیت این موضوع می‌شود. 
نویسنده کتاب خود را به مرگ گره زده است. این گره زدن سبب جذابیت کتاب برای مخاطب می‌شود. 
مرگ ایوان ایلیچ راجع به مرگ اندیشی یک قاضی صحبت می‌کند. نظرات و احساسات ایوان ایلیچ که شخصیت اصلی داستان است را بیان می‌کند. تغییر دیدگاه او را مورد بررسی قرار می‌دهد. شخصیت اصلی هر چقدر به مرگ نزدیک تر می‌شود نظراتش و دیدگاه هایش تغییر می‌کنند. او خود نیز می‌داند رو به موت است اما حس ابدیت‌طلبی و ترس از تمام شدن او را رها نمی‌کند و او حاضر است تمام عمر با درد سروکله بزند ولی تن به آسایش مرگ ندهد. مرگ از این جهت که برای ما ناشناخته است و غیرقابل تجربه و زمانی قابل تجربه است که دیگر ما نیستیم، ترسناک است. 
این کتاب مختصر و مفید راجع به مرگ اندیشی است. به دوستانی که این کتاب را خوانده اند کتاب سه‌شنبه ها با موری را پیشنهاد می‌کنم. 

امتیاز: ۳ از ۵
۱۴۰۴/۰۱/۱۶