یادداشت سیده زهرا ارجائی

        


همان‌طور که از اسم کتاب بر‌می‌آید، موضوعش شگردهای شیطان در وسوسه‌ی انسان است. داستان‌های کوتاهی از زبان شیطان بیان شده که هریک از آن‌ها به یک کار خطا اشاره دارد. خطاهایی که گناه هم نیستند، اما مطابق اخلاق اسلامی و انسانی هم نیستند...
تصویرگری، فونت نوشتاری، صفحه‌بندی کتاب و استفاده از رنگ‌های شاد را می‌توان مثبت‌ترین و جذاب‌ترین نکته‌ی این کتاب دانست.

این کتاب، جزء کتب معرفی شده در کتابنامه‌ی رشد آموزش و پرورش است و روی جلد آن درج شده که برای گروه سنی ۷ تا ۱۲ سال مناسب است و همچنین می‌توان آن را برای کودکان زیر ۷ سال نیز خواند.

با توجه به محتوای داستان که موضوعی کاملا انتزاعی است، آن را برای زیر ۷ سال مناسب نمی‌دانم، اگرچه که داستان‌ها و تصاویرش می‌تواند برای دقایقی کودک را به خود مشغول کند و برایش جذاب و دوست داشتنی باشد. کودکان در این سن تنها محسوسات مادی را درک می‌کنند، هرچیز غیر مادی و انتزاعی هم باید برای برایشان وجهی غیرانتزاعی پیدا کند تا درک درستی از آن داشته باشند. بیان انتزاعیات برای آنان باعث میشود که تصویری ذهنی از آن بسازند و این تصویر معمولاً تصویر درستی نخواهد بود. لذا باید از بیان انتزاعیات برای کودکان اجتناب کرد. 

اما درباره‌ی گروه سنی ۷ تا ۱۲ سال، گرچه در میان والدین و مربیان مذهبی، این سبک کتاب‌ها محبوبیت خاص و ویژه‌ای دارند، اما با این وجود، ترجیح من بر این است که بر این سن هم از این سبک کتب استفاده نشود. بعضی مسائل را بهتر و درست‌تر است که کودک و نوجوان به صورت وجودی به آن دست پیدا کند، نه با خواندن چنین داستان‌هایی ... گرچه مشخصاً در مورد این کتاب نقد اساسی‌ای که دارم این است که جایگاه نفس اماره‌ی انسان در خطا کردن و دوری از راه صواب، به کلی نادیده گرفته شده و این، خود می‌تواند آسیبی مخفی بر اعتقادات عمیق کودک در بزرگسالی وارد کند.