یادداشت آروشا دهقان

        این کتاب، پوشینه‌ی چهارم یک مجموعه‌ی چهار جلدیه که در اون به تاریخ ایران از آغاز تا قاجار  پرداخته شده. مطالب این جلد از تسلط هفت ساله‌ی افغان‎ها بر ایران آغاز میشه اما زیاد روی این موضوع نمی‌مونه و به سراغ نادرشاه و افشاریان میره. بعد از اون کار زندیه و حوادث این دوران رو توضیح میده و در نهایت هم به بخش آخر کتاب یعنی قاجاریه و تاریخ دیپلماسی ایران می‌پردازه. نکته‌ی مثبت این چهار جلد، پیوست‌های اون‌ها و مخصوصا نقشه‌های سیاسی و جدولی از دودمان‌ها و طوایف و نژادهاست. 
بر خلاف تصوری عموم تاریخ باید هر چند سال یکبار بازنگری بشه. چون هم پژوهش‌های تازه‌ی تاریخی و باستان‌شناسی و... ممکنه نتایج جدیدی دربر داشته باشه و هم این که دید هر پژوهشگری به تاریخ متفاوت با نفر دیگه و تا حدی تحت تاثیر زمانه‌ی خودشه. 
نکته‌ی مهم درباره‌ی تاریخ ده هزارساله‌ ایران اینه که قدیمیه و از روش زمان خودش هم برای تاریخ نویسی استفاده می‌کرده. این کتاب در واقع گردآوری مطالب تاریخ‌نویسان و تاریخ‌پژوهان پیش از عبدالعظیم رضایی هست و نویسنده فقط اون‌ها رو گردآوری کرده. هیچ تحلیلی از خودش ارائه نداده و هیچگونه بازنگری هم در مطالب پیشینیان نداشته. در نتیجه، درستی و اعتبار اون‌ها با یافته‌های جدید بررسی نشده. به همین دلیل بعضی از مطالبش ممکنه برای مخاطبی که کمی تاریخ تحلیلی خونده یا منابع معتبر جدیدتر رو مطالعه کرده عجیب به نظر بیاد؛ که حق داره. با این وجود، پژوهش عبدالعظیم رضایی کار جامع و کاملیه و شاید بشه اون رو تکمیلی بر کار سترگ پیرنیا دونست که به دلیل مرگش نیمه رها شد (صرفا نظر شخصیمه).
اگر تازه وارد دنیای تاریخ شدید خواندن این مجموعه رو بهتون پیشنهاد می‌کنم. اگر هم از قدیمی‌های دنیای تاریخ هستید، باز هم خواندنش رو پیشنهاد می‌کنم. این کتاب می‌تونه یک دید کلی از تمام تاریخ ایران بهتون بده. پس از اون می‌تونید منابعی رو مطالعه کنید که به موضوعات گوناگون جزئی‌تر پرداختند.