یادداشت مینا

        نمایشنامه جالبی بود و ترجمه‌ی خوبی هم داشت (از غلامرضا شهبازی). کل نمایشنامه یه اثر ضد جنگ بود که توش یونانیان و اعمالشون رو مثل بربرها، و تروایی‌ها رو قربانیان وحشیگری اونا نشون داده بود. منظور از تروایی‌ها هم در اینجا فقط زنان ترواییه، چون تموم مردا (بجز پسر کوچیک آندروماک، بیوه‌ی هکتور) بعد از جنگ تروا کشته و سلاخی شدن و فقط زنان باقی موندن تا به عنوان غنیمت جنگی و برده بین سرداران یونانی تقسیم بشن. با اینکه از متون دیگه مثل ایلیاد هم می‌فهمیم که سرنوشت زنان بزرگ‌زاده‌ی تروایی چی میشه ولی اینجا بیشتر بسطش داده و مفاهیم دیگه‌ای رو هم وارد متن کرده بود. مثل زنجیره‌ی علت و معلول‌هایی که منجر به این فاجعه و نابودی شهر باشکوه تروا میشه.

جایی هست که هکوب (ملکه‌ی تروا) و هلن با هم بحث می‌کنن. هلن دونه‌های این زنجیرو یکی‌یکی کنار هم می‌چینه تا نشون بده چرا سقوط تروا و مرگ این همه مرد یونانی و تروایی تقصیر اون نیست، بلکه تقصیر خدایانه. ولی هکوب در جوابش ردیه‌ی منطقی‌ای رو میاره و به هلن میگه تو «خدایان را نادان می‌نمایی تا کردار بد خویش بپوشانی» و «آفرودیت نامی‌ست که ما به شهوت می‌دهیم آنگاه که افسار می‌درد.» همونجور که مقاله‌ی انتهای کتاب میگه، معلوم نیست دلایلی که هکوب میاره و برای ماها کاملاً منطقی میاد، از نظر مردم یونانی اون زمان هم منطقی بوده باشه، چرا که حرفای هکوب تیشه می‌زنه بر ریشه‌ی هر چی اسطوره و داستان پشت ترواست.

هکوب اصلی‌ترین شخصیت این نمایشنامه‌ست و بیشترِ نظرات اوریپید از زبون اون مطرح میشه، و مهمترین نظر هم راجع به خدایان و نقش اونا تو زندگی فانیانه. اوریپید اینجا هم (برخلاف اسلافش) مثل نمایشنامه‌های دیگه‌ای که ازش خوندم، به صراحت خدایان رو کوچیک می‌کنه، از اونها و بی‌وفاییشون عصبانی میشه و در نهایت در غالب شخصیت هکوب به این نتیجه می‌رسه که دعا کردن و قربانی دادن برای اونا هیچ فایده‌ای نداره، چون در نهایت وقتی خدایان رو لازم داریم، به داد ما نمی‌رسن. مثل همین حالا که تروا نابود شده و خدایان هم ترکش کردن.

کلا نمایشنامه‌ی تأثیرگذاری بود و پیشنهاد می‌کنم بعد از خوندن ایلیاد بیاین سراغش.

پی‌نوشت: سرانجام آستیاناکس، پسر هکتور و آندروماک دل آدمو کباب می‌کنه...
پی‌نوشت 2: عاشق پیشگویی کاساندرا شدم و چون سه‌گانه‌ی اورستیا رو قبلاً خوندم، می‌دونم چی در انتظار آگاممنون و خاندانشه! :)))
پی‌نوشت 3: آخه بی‌مروتا... پولیکسنه‌ی بیچاره رو چرا.....؟؟؟؟؟