یادداشت سروش علی‌نژاد

        «موسیقی آب گرم» مجموعه‌ای جذاب از داستان‌های کوتاه به قلم نویسنده و شاعر آمریکایی، «چارلز بوکوفسکی» است که نخستین بار در سال ۱۹۸۳ منتشر شد. این کتاب، مانند بسیاری از آثار بوکوفسکی، به عمق واقعیات سخت زندگی شهری می‌پردازد و مجموعه‌ای از روایت‌ها را ارائه می‌دهد که هم بی‌رحم و هم به طرز شگفت‌انگیزی مهربان هستند. این کتاب در سال اخیر توسط «نشر نگر» و با ترجمه‌ی «بهمن کیارستمی» به بازار کتاب ابران معرفی شد.

بوکوفسکی، که اغلب از او به عنوان «شاعر فرودستان آمریکایی» یاد می‌شود، در به تصویر کشیدن زندگیِ جاری در حاشیه‌ی جامعه، استادی بی‌نظیر است. موسیقی آب گرم این استعداد را از طریق مجموعه‌ای از داستان‌های کوتاه به نمایش می‌گذارد که زندگی افراد فرودست جامعه را کاوش می‌کند. الکلی‌ها، قماربازان، بازنده‌ها و مطرودان. این شخصیت‌ها اغلب در تلاش برای بقا در دنیایی هستند که به نظر می‌رسد نسبت به وجود آن‌ها بی‌تفاوت یا حتی دشمن است.

داستان‌های کتاب به سبک خاص بوکوفسکی نوشته شده‌اند: خام، مستقیم و بی‌پرده. نثر او مختصر و فاقد هرگونه زینت‌های اضافی است که به واقعیت‌های سختی که شخصیت‌هایش با آن‌ها روبرو هستند، انعکاس می‌دهد. این رویکرد مینیمالیستی به بوکوفسکی این امکان را می‌دهد که به قلب موضوع برسد، اغلب با طنزی سیاه که هم شوک‌آور و هم تأثیرگذار است.

یکی از چشم‌گیرترین جنبه‌های کتاب، به تصویر کشیدن وضعیت انسانی است. شخصیت‌های بوکفسکی اغلب به شدت دارای نقص هستند، اما با سطحی از همدلی به تصویر کشیده می‌شوند که مبارزات آن‌ها را برای خواننده ملموس می‌کند. خواه نویسنده‌ای که معتاد به الکل است، یک قمارباز بداقبال، یا مردی که با روزمرگی شغلی بی‌روح دست و پنجه نرم می‌کند، شخصیت‌های بوکوفسکی با تمام عیب‌هایشان قابل ارتباط هستند.

موسیقی آب گرم از بسیاری جهات می‌تواند بازتابی از زندگی خود بوکفسکی باشد. او که در سال ۱۹۲۰ در آلمان به دنیا آمد و در لس‌آنجلس بزرگ شد، زندگی ابتدایی‌اش با فقر، سوءاستفاده و احساس عمیق بیگانگی همراه بود. این تجربه‌ها دیدگاه و نویسندگی او را شکل دادند و او را به یکی از برجسته‌ترین صداهای ادبیات آمریکا تبدیل کردند. آثار بوکوفسکی اغلب مرز بین داستان و زندگی‌نامه را محو می‌کنند و این کتاب نیز از این قاعده مستثنی نیست. داستان‌ها با حس اصالتی نوشته شده‌اند که نشان می‌دهد بوکوفسکی از تجربه شخصی می‌نویسد، یا حداقل از درک عمیقی از دنیایی که توصیف می‌کند دارد. شاهد بارز این نکته حضور شخصیت «چیناسکی» در اکثر داستان‌های کتاب است. شخصیتی که آلترایگوی خود نویسنده در داستان‌هایش است و می‌توان آن را ارجاعی واضح به سال‌های جوانی بوکوفسکی دانست.

عنوان موسیقی آب گرم خود گویای سبک و مضامین بوکوفسکی است. این عنوان حس ناراحتی و قرار گرفتن در مرزها را القا می‌کند، همانند شخصیت‌های داستان‌هایی که دائماً در آستانه فروپاشی هستند. «موسیقی» در عنوان می‌تواند استعاره‌ای برای ریتم زندگی باشد، با تمام فراز و نشیب‌ها، لحظات هماهنگی و ناهماهنگی‌هایش. در دنیای بوکوفسکی، زندگی اغلب بیشتر ناهماهنگ است تا هماهنگ، اما در این ناهماهنگی زیبایی خاصی وجود دارد، حقیقتی خام و بی‌فیلتر که بوکفسکی با مهارت فوق‌العاده‌ای آن را به تصویر می‌کشد.

یکی از مضامین مکرر در کتاب، مبارزه برای بقا در جهانی سخت و بی‌رحم است. شخصیت‌های بوکوفسکی اغلب در برابر مشکلات عظیمی می‌جنگند، چه فقر، چه اعتیاد، یا صرفاً سنگینی خردکننده زندگی روزمره. با این حال، با وجود تیره و تار بودن شرایطشان، این شخصیت‌ها از نوعی مقاومت برخوردارند، امتناع سرسختانه‌ای از تسلیم شدن، حتی زمانی که همه چیز علیه آن‌هاست. بهترین نمونه‌ این جنس از مقاومت را می‌توان در زندگی خود بوکوفسکی پیدا کرد، زیرا او خود از موانع بسیاری عبور کرد تا به یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان نسل خود تبدیل شود.

یکی دیگر از مضامین کلیدی، جستجوی معنا در جهانی است که به نظر می‌رسد بی‌معنا باشد. شخصیت‌های این نویسنده اغلب به دنبال چیزی می‌گردند. عشق، موفقیت، خوشبختی. اما این چیزها از شخصیت‌های داستان‌هایش در فرارند. با این حال، نکته مهم خود این جستجوست. شخصیت‌های بوکوفسکی ممکن است همیشه آنچه را که می‌خواهند پیدا نکنند، اما به جستجو ادامه می‌دهند و تسلیم نمی‌شوند.

در نهایت، موسیقی آب گرم مجموعه‌ای قدرتمند است که جوهره نویسندگی بوکفسکی را در خود جای داده است. این کتاب خواننده را با واقعیت‌های سخت زندگی مواجه می‌کند، اما این کار را با طنزی تلخ انجام می‌دهد که خواندنش را جذاب می‌کند. برای طرفداران بوکوفسکی، این اثر، کتابی ضروری در مجموعه آثار اوست. چرا که نگاهی اجمالی به ذهن نویسنده‌ای ارائه می‌دهد که از برخورد با جنبه‌های تاریک‌تر تجربه انسانی هراسی ندارد. برای تازه‌واردان، این کتاب مقدمه‌ای قوی، اما به طرز عجیبی زیبا، به دنیای چارلز بوکوفسکی است، دنیایی که در آن زندگی اغلب دشوار است، اما همیشه ارزش زیستن دارد.