یادداشت محمدمهدی فلاح

        کتاب به معنایی دقیق کلمه یک شاهکار است. از آن جنس کتاب هایی است که باید مکرراً و متناوباً به آن رجوع کرد. برای من «یادداشت های زیرزمینی» نه تنها یک رمان که یک نظریه رمان بسیار دقیق بود. جوانبی که داستایوفسکی از شخصیت محوری خویش ترسیم می کند به طور قطع در حد او محدود نمی ماند و خطاب ها و عتاب های او کل زندگی انسان و انسانیت جدید را نشانه می رود. نکات درخشانی که از نبوغ سرشار او سرچشمه می گیرد و فرم منحصر به فردی که وی به نوشته خود می زند اساساً حرکت در کرانه های آن چیز صلب و سختی است که امروز به نام رمان شناخته می شود. حقیقاً این گفته که رمان برای داستایوفسکی کم است را با «یادداشت های زیرزمینی» به خوبی فهمیدم.
از ریحانه خانم سپاس فراوان که در حرکتی فرسایشی و فداکارانه مسیر تهران تا مشهد و بالعکس را با خواندن این کتاب و اتمام آن، برای من بسیار لذیذ و مفید و به یادماندنی کرد.