یادداشت

        ۱۳۵ سال می گذرد از زمانی که زولا سفر خود را به گودال های تاریک و زغال اندود فرانسه آغاز کرد، ۱۳۵ سال از زمانی که تصمیم گرفت ژرمینال را در گوش جهانیان فریاد بزند. ۱۳۵ سال در نگاه اول خیلی زیاد به نظر می‌رسد اما هجوم بی‌امان رنج ها و عذاب های آشنا آنقدر نو و تازه اند که مطمئن می شوی ۱۳۵ سال برای بشریت و این کره خاکی از چشم برهم زدی کوتاه تر است.

این شباهت بی نظیر از غصه ها و درماندگی های قشر ندار و رفاه و فربهی بالانشینان و حتی فرومایگی و بی خاصیتی روحانیون حاکم بر جامعه هنوز آنقدر ملموس و عیان است که شاهکار زولا را همچون شیپوری آتشین در گوش تمام دنیا و حتی قدرتمند تر از زمان تولدش فریاد می زند.

فریادی که کاش این روزها هم گوش شنوایی آن را می شنید و همچون بهاری نو ، زمستان سرد این روزها را به پایان می رساند.