یادداشت علی دائمی

        🔻 مقتل ابومخنف را اولین و قدیمی‌ترین مقتل با موضوع واقعهٔ کربلا می‌دانند؛ اما از آنجا که نسخهٔ اصلی به دست ما نرسیده است، به آنچه طبری از این مقتل نقل کرده، استناد می‌کنند. اتفاق خوبی که در ترجمهٔ آقای حجت‌الله جودکی افتاده، این است که روایات موجود در این مقتل با نقل‌های معتبر دیگر مقایسه شده و تناقض یا ابهام در برخی روایات توضیح داده شده است. مترجم توضیح می‌دهد که کدام روایت‌ها ممکن است در گذر زمان تحریف شده باشد و کدام روایت‌ها با سیرهٔ اهل بیت یا وضعیت موجود در کربلا همخوانی ندارد و به همین دلیل قابل اعتماد نیست. در بخش آغازین کتاب دربارهٔ مقتل‌های تحریف‌شده و بی‌سند سخن به میان آمده و برخی از تحریفات آشکار وقایع روز عاشورا مورد بحث قرار گرفته است. به همین دلیل کتاب یادشده برای پژوهشگران حوزهٔ تاریخ منبع مناسبی‌ست؛ به‌خصوص که متن اصلی به زبان عربی در کنار ترجمه قرار گرفته است.

🔻 در بخش پایانی کتاب، جدولی از اسامی و مشخصات شهیدان نهضت امام حسین (ع) قرار دارد؛ از فرستادگان آن حضرت به کوفه و بصره تا ابن‌‌عفیف که پس از شهادت امام به دار آویخته شد.

🔻 این موارد نشان می‌دهد که آقای حجت‌الله جودکی در ترجمهٔ خود به جنبه‌های تاریخی واقعهٔ کربلا توجه بیشتری دارد تا جنبه‌های عاطفی و احساسی آن و اساساً کتاب، دعب علمی و پژوهشی دارد. بنابراین شاید کتاب‌های دیگر مانند «کتاب آه» یا «آوای درد» که ترجمه‌های جدیدی از مقاتل نفس‌المهموم و لهوف هستند، برای کسانی که مقتل‌خوانی را به قصد اشک و سوگواری برای سیدالشهدا (ع) می‌خوانند، کارآمدتر باشد.

🔻 نکتهٔ منفی که در ترجمهٔ کتاب به چشم می‌آید، سادگی ترجمه و در بعضی موارد تکرار بیهودهٔ کلمات، بی‌توجهی به ویژگی‌های دستوری زبان فارسی یا انتخاب کلمات غیرفاخر و پیش‌‌پاافتاده برای بیان مقصود است؛ شاید این ویژگی را هم باید به پای تلاش مترجم برای امانت‌داری در انتقال متن عربی به فارسی بدانیم‌.

🔻 در مجموع باید گفت در میان انبوه روایات جعلی، تحریف‌شده و غلوآمیز دربارهٔ نهضت امام حسین (ع)، وجود چنین پژوهش‌ها و ترجمه‌هایی که در نقل روایات بنا را بر «مستند و مستدل بودن» می‌گذارند و تکلیف را از خود سلب نمی‌کنند، ضروری‌ست.