یادداشت علیرضا گلرنگیان

        چرا امام‌حسن‌(ع) خلافت را به معاویه واگذاشتند؟ اگر راه شهادت را برمی‌گزیدند، بهتر نبود؟ دلیل قیام برادرشان امام‌حسین(ع) چه بود؟ اساساً حرکت ایشان از نوع قیام بود یا فرار؟

کتاب «دو امام مجاهد» پاسخ می‌دهد. این کتاب شامل شش گفتار از رهبر انقلاب است که در جمعی از مردم عادی بیان کرده‌اند. دو گفتار اوّل درباره‌ی صلح امام‌حسن(ع) و گفتارهای بعدی درباره‌ی قیام امام‌حسین(ع) است. 

آیا عقب‌نشینی همواره ناپسند است؟
عقب‌نشینی ظاهراً کار درستی نیست. اگر این کار از مصعومان(ع) سر بزند، تعجّبش بیشتر است. با این‌ حال، در آیه‌ی پنجم سوره‌ی انفال آمده که عقب‌نشینی به‌منظور تجدید قوا اشکالی ندارد و بلکه لازم است؛ مانند ترفندی که امام‌حسن‌(ع) در برابر معاویه به کار برد.

چرا امام‌حسن‌(ع) شهادت را انتخاب نکرد؟
شهادت یا جان‌دادن در راه خدا باید ثمربخش باشد. اگر امام‌حسن(ع) با معاویه می‌جنگید و اینگونه به شهادت می‌رسید، تمام یاران ایشان کشته می‌شدند و اسلام ناب محمّدی برای همیشه از میان می‌رفت‌. بنابراین، امام‌حسن(ع) از در صلح وارد شد تا با یک تیر دو نشان بزند: اسلام حقیقی زنده بماند و زمینه‌ی بازپس‌گرفتن حکومت نیز فراهم شود.

دلیل قیام امام‌حسین(ع) در کربلا چه بود؟
در طول تاریخ پاسخ‌های گوناگونی به این سؤال داده‌اند. گروهی معتقدند که امام‌حسین(ع) فردی متعصّب بود که حاضر نبود از آبروی ایل و تبارش دست بکشد و به همین خاطر، قیام کرد. بعضی می‌گویند امام‌حسین(ع) عاشق خدا بود و می‌خواست با این قیام، همه‌ی داروندارش را فدای معشوق کند. عدّه‌ای نیز دلیل قیام حضرت را عمل‌کردن به دستوری خصوصی می‌دانند که از جانب خداوند به دست ایشان رسیده بود. در صورتی‌که دلیل اصلی قیام کربلا را خود حضرت در بیاناتشان گفته‌اند: «امر به معروف و نهی از منکر و اصلاح در امّت پیامبر».

آیا حجم کتاب مناسب است؟
کتاب‌ها باید خالی از زوائد باشند و هر مطلب را فقط یکبار بیان کنند. نویسنده‌ نیز باید اصول درست‌نویسی را بداند و از نوشتن جملات دراز و بی‌قاعده پرهیز کند. این ویژگی‌ها سبب می‌شود که خواننده، بیشترین اطلاعات را در کمترین زمان ممکن به دست آورد. کتاب حاضر به‌سبک سخنرانی تألیف شده و پر از تکرار مکرّرات و جملات بلند است. از این رو حجم آن زیاد و خواندش وقت‌گیر است.

در آخر، توصیه می‌کنم که این کتاب را بخوانید؛ زیرا به سؤالات اساسی تاریخ اسلام پاسخ‌های شایسته‌ای داده است.