یادداشت فاطیما بهزادی

        داستان دوئل چخوف، با محوریت تنش میان دو شخصیت اصلی یعنی لائفسکی (روشنفکر سست‌اراده و ترسو) و فون کورن (دانشمند عمل‌گرا و اخلاق‌گرا)، بستری فراهم می‌کند برای بررسی تضادهای درونی شخصیت انسان.

لائفسکی، نماد انسان‌هایی است که میان خواسته‌ها و مسئولیت‌هایشان دچار تعارض‌اند. او به‌ظاهر روشنفکر است اما دچار نوعی بی‌تصمیمی مزمن، ترس از تعهد و مسئولیت‌گریزی‌ست. از نظر روانشناختی می‌توان او را نماینده مکانیزم‌های دفاعی مانند فرار از واقعیت، توجیه‌گری و سرکوب احساس گناه دانست. او نمی‌تواند میان احساساتش و وظایف اخلاقی‌اش تعادل ایجاد کند، و همین ناتوانی، منبع اضطراب وجودی اوست.

در مقابل، فون کورن تجسم عقل‌گرایی افراطی‌ست. او به‌نوعی دچار تحجر اخلاقی شده و فاقد انعطاف روانی لازم برای درک پیچیدگی‌های انسانی است. نگاه او به دیگران، قضاوت‌گرایانه و بی‌رحمانه است. از منظر روانشناسی تحلیلی، او نماینده "سایه" یا جنبه سرکوب‌شده وجدان اجتماعی‌ست که بدون همدلی، صرفاً به داوری می‌پردازد.

دوئل میان این دو شخصیت، نمادی از جنگ درونی‌ انسان میان اخلاق و احساس، مسئولیت و فرار، عقل و دل است. چخوف در پایان با نجات یافتن لائفسکی و تغییر تدریجی او، نشان می‌دهد که انسان با پذیرش مسئولیت و بازگشت به خود اصیلش می‌تواند به رشد برسد، هرچند سخت و تدریجی.