یادداشت زهرا شعرباف

        به نظر من از آن کتابهاست که می گن « هر کتاب ارزش یک بار خواندن داره » و به خاطر همین از صفحه ی ۸۰ به بعدش را ادامه دادم. چون اصلا کتاب روان و پیش برنده ای نیست. راستش، کتاب را که تمام کردم با خودم گفتم شاید بهتر بود اصلا کتاب نمی شد و به صورت همان منابع اصلی و سفرنامه هایی که در قامت نسخ خطی در کتابخانه ها در اختیارمان می گذارند باشد اما به هر حال این قسمتش به من ربطی نداشته است و ای بسا سفرنامه هایی از این دست که بی شمار به چاپ رسیده اند.
افرادی که خاطراتشان را از سفر بمبئی در دوره ی قاجار ثبت کرده بودند قطعا نویسنده نبوده اند و صرفا مجموعه ای از وقایع دیده شده را با دایره واژگان آن زمان پشت سر هم نوشته اند. اما کسی که متون را گردآوری و ویرایش کرده قطعا می توانست متن را بهتر و روان تر و در قالب چاپی زبده تری عرضه نماید.

من با عنوان یک علاقه مند به کشور هند و نیز به عنوان کسی که دوسال تمام در این کشور زیسته ام کتاب را به دست کرفتم و البته که بخش هایی برایم جالب بود. از آن جمله در این کتاب می توان نخستین رویارویی ایرانی های دوره ی قاجار با شهرهای دور درک کرد و نوع نگاه ایرانی از هویت ترسیم شده شهری توسط آنان را فهمید.