یادداشت مهدی اسماعیلی

        پس از سال‌ها که موفق به مطالعه این کتاب نمی‌شدم، بالاخره در چند روز مانده به عاشورای ۱۴۴۵ هجری قمری، توفیق شد در لابلای امواج این صفحات، غرق شوم، به امید آنکه ناجی، حسین علیه‌السلام باشد. 

راجع‌به نکته کلی به‌دست‌آمده از مطالعه‌ی حماسه حسینی، درحد اختصار می‌توان گفت که: 

در بخش اصلی، کتاب به این می‌پردازد که نهضت امام حسین علیه‌السلام، یک نهضت چندماهیتی است، چون عوامل مختلف در آن اثر داشته است.
عوامل موثر عبارتند از:
۱. عامل بیعت ۲. عامل دعوت ۳. عامل امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر
امام علیه‌السلام، نسبت به هر عامل، وظیفه‌ی خاصی دارد. در عامل اول، یک مدافع است؛ در برابر بیعت. در عامل دوم، متعاون است. در عامل سوم، یک مرد انقلابی است.
نکته‌ی دیگر اینکه ارزش این سه عامل در یک درجه نیست. به موجب عامل سوم است که این نهضت شایستگی پیدا کرده است که برای همیشه زنده بماند و تا ابد آموزنده باشد؛ زیرا این عامل نه متکی به دعوت است و نه متکی به تقاضای بیعت. 

حرف مهم دیگر کتاب، این است که روح حسین بن علی دارای حماسه است و او یک قهرمان است و استاد مطهری در بخشی می‌گوید: من مخالف رثاء و مرثیه نیستم، ولی می‌گویم این مرثیه باید به شکلی باشد که در عین حال آن حس قهرمانی حسینی را در وجود ما تحریک و احیا کند. 

چه خوب است این اثر را همه آنان که عشق حسین علیه‌السلام را در دل دارند، بخوانند تا او را بفهمند.
در درجه‌ی بعد همه کسانی که خود را پرچمدار عرصه‌ی تبلیغ می‌دانند و می‌خواهند حضرت حسین علیه‌السلام را به همه‌ی جهان معرفی کنند، حتما یکی از مقدمات ضروری، مطالعه‌ی عمیق و دقیق این کتاب است.