یادداشت محمد مهدی

        باسمه
⚠️ با توجه به اینکه کتاب‌های این مجموعه پیوستگی معنایی دارن، این یادداشت رو هم در ادامه یادداشت مربوط به جلد قبلی می‌نویسم. کلیات، به خصوص نقاط قوت و ضعف کلی، باز هم اینجا موضوعیت داره که از تکرارش صرف‌نظر می‌کنم.
🔻 اما این کتاب و نقاط قوتش...
🔰 جلد دوم مجموعه بر تمدن اسلامی دوره اول و دوم متمرکز شده. همین باعث میشه یه مرور سریع و جمع و جور رو در مورد تاریخ سرزمین‌های اسلامی داشته باشین که خیلی مفیده. در همین حین شما با جزئیات تاریخی ایران در اون دوره‌ها هم آشنا می‌شین؛ یعنی از صدر اسلام تا پایان صفویه! در این حجم کم، کیفیت مطالب و ارائه اون واقعاً خوب بود. 
🔰 در ادامه معرفی رویکردهای نظری و عملی در سرزمین‌های اسلامی در فقه و دین و علم هم اضافه شده تا وقتی از شخصیتی مثل ابن‌سینا می‌خونی، در جریان باشی که در چه علومی برتری داشته و نگاهش به دنیا و زندگی چطور بوده! اینم از بخش‌های جالبی بود که کمتر دیده بودم این‌قدر فشرده و کاربردی جایی باشه.
🔻 و نقاط ضعف...
🔰 قبلاً هم ذکر شده بود که چون تحلیل مجموعه، فرهنگ محور هست، به وفور شاهدیم که تک عاملی تحلیل کرده... مثلاً نگاهش به ماهیت هر درگیری که طرفین هویت متفاوتی دارن، مذهبی هست و نه قدرت/ ثروت طلبی.
🔰 بماند که نگاه کتاب، آنچنان که شایسته هست، امت پایه نیست؛ باز هم برای مثال شناخت دقیق از فرق اهل سنت نداره و برمبنای مذهب، افراط و تفریط و اعتدال رو تصویر کرده! یعنیذاصلاً عامل کلام و طریقت رو نادیده گرفته که فاجعه هست خب :/ فکر کن نقش امام احمد حنبل رو در نابودی عثمانی گری (به عنوان تنها دشمن رسمی اهل بیت که ناصبی رو به اون افراد اطلاق می‌کردن) به کل نمی‌بینه و به عنوان (بر مبنای تحلیل غلط) افراطی معرفی کرده!
🔰در ادامه همین موارد، عجیبه که سازش در مقابل مغول رو خوب و منطقی جلوه داده؛ تخطئه مقاوم و تبرئه مهاجم! ولی جالبه وقتی سربداران شیعی قیام می‌کنن، همراهی اهل سنت با مغولان رو تقبیح کرده! یه جا هم استدلال کرده چون چنگیز خودش رو عذاب الهی معرفی کرده، حتماً به تحریک صلیبیون وارد جنگ شده (البته در تلاش‌های ناکام اون ها در ایام جنگ‌های صلیبی شکی نیست) که خب خیلی خسته تحلیل کرده دیگه... از همین دست موارد، در جای دیگه ضعف فرهنگی شخصی شاه عباس دوم رو دلیل قدرت گیری غربی‌ها در مراودات دوجانبه می‌دونه؛ نه ضعف ایران که خروجیش اون جنس رفتاره...
🔰 در ادامه اشتباهات تاریخی و جغرافیایی، می‌بینین که اسم یک شهر رو یه صفحه به یه نام گفته و یه صفحه به یه نام و ذکر هم نکرده که بحث در مورد یه شهره کلاً. بماند که املای غلط بعضی اسامی مشهور واقعاً تو ذوق می‌زد... یا یه جا گفته مغولان قراختاییان رو سرنگون کردن و یه جا میگه خوارزمشاهیان. اونجایی هم که گفت اهالی قسطنطنیه بعد از سقوط شهر به دست سلطان محمد فاتح به روم غربی(!) فرار کردن که دیگه هیچی...

☑️ من با توقع بالا، این مجموعه رو می‌خونم؛ اینه که با سخت‌گیری یه مسائلی رو مطرح می‌کنم. در مجموع، به خصوص این جلد، به شدت قابل استفاده و قابل توصیه هست. 👌

پ.ن: برای نظر در مورد کلیت مجموعه، باید همه رو خوند که قصدم بر اینه. إن شاءالله بعد اینکه تموم شد، شاید نیاز باشه این متن هم تغییراتی بکنه‌.