یادداشت سیده زهرا ارجائی

        



یونس به دنبال کیمیا راهی بغداد شده تا مردی به نام جابر را ببیند. جابر کنیزش نورا را می‌خواند تا برای یونس از راه و رسم کیمیاگری بگوید اما غافل از این‌که آن کیمیایی که یونس به آن نیاز داشت، چیز دیگری‌ست... 

ماجرا درباره‌ی کنیزی به نام نورا است که امام صادق علیه‌السلام او را «حسنیه» نامیده، و در قصر هارون‌الرشید در مقابل بزرگان و علمای دربار، از شیعیان امیرالمومنین علیه‌السلام دفاع می‌کند.
آن‌چه در این داستان آمده شرح این دفاع از تشیع و در حقیقت پاسخگویی به شبهاتی پیرامون تشیع و جانشینی و خلافت پیامبر است که در قالب داستانی جذاب و پرکشش در این کتاب گردآوری شده‌است.
این داستان همان‌طور که در ادامه نیز اشاره می‌شود، بازنویسی‌ای روان و زیبا از یکی از کتب قدیمی تحت عنوان «مکالمات حسنیه» است.

یکی از موارد مهم در این‌گونه داستان‌ها، بررسی صحت تاریخی آن‌هاست. در انتهای کتاب این‌طور ذکر شده که: «این داستان براساس ماجرای واقعی است که اصل آن را ابوالفتح رازی، از علمای بزرگ قرن ششم هجری، با عنوان `مکالمات حسنیه` نقل کرده است.» 
کتابی تحت این عنوان از ابوالفتح رازی وجود دارد اما با توجه به قرائن موجود و همچنین تطبیق موارد مختلف تاریخی -که توضیح آن‌ها در این مجال نمی‌گنجد- به نظر می‌رسد که این ماجرا صحت تاریخی ندارد.
با این وجود می‌توان به این داستان از جهت پاسخگویی به بعضی شبهات معروف پیرامون تشیع نگاه مثبتی داشت. حجم کم، قلم روان نویسنده و همچنین مختصر و مفید بودن پاسخ‌ها به شبهات، از جمله نکاتی است که این کتاب را خصوصاً برای مخاطب نوجوان جذاب‌تر می‌کند. 
در انتهای کتاب نیز، در قسمت پی‌نوشت، منابع مربوط به هریک از پاسخ‌های عنوان شده به طور کامل بیان شده‌است. 

اما در مورد معرفی این کتاب به نوجوان لازم است به دو نکته دقت کرد؛ اول این که در جایی از داستان اشاره به زنازادگی بعضی از درباریانِ حکومت عباسی شده است، البته این اشاره بسیار کوتاه و گذراست؛ و دوم در انتهای داستان همان‌طور که از اول هم انتظار می‌رود یونس دل‌بسته‌ی نورا یا همان حسنیه می‌شود که آن هم با اشاره‌ای غیرمستقیم در پایان داستان بیان شده‌است. هرچند که با توجه به سطح اطلاعات نوجوانانِ امروز، به نظر می‌رسد این دو نکته، نکاتی نیستند که به واسطه‌ی آن‌ها کتاب را برای این گروه سنی نامناسب دانست، اما باز هم بهتر است که در معرفی آن به نوجوان، به صورت فردی به این نکته دقت شود.