یادداشت امیرحسین ملکی
1403/8/20
سال گذشته خبر چاپ این کتاب را در نمایشگاه شنیدم. مدتی بعد در کتابفروشیها دیدمش. آقای محمد محبوبی را به نویسندگی کتابها و مستندهای تاریخی و امنیتی دربارۀ دهه میشناسم؛ مخصوصاً دربارۀ سازمان مجاهدین خلق. چند صفحه تورق کردم و متوجه شدم با اثری قابل تأمل طرف هستم و باید وقتی برای خواندنش خالی کنم. چند باری وسوسه شدم کتاب را تهیه کنم اما پروژهها و کتابهای نیمه کارۀ در دستم مانع شدند. تا اینکه خبر تقریظ آیتالله خامنهای بر این کتاب بهانهای شد تا بالاخره بخوانمش. «ایستگاه خیابان روزولت» روایتی مستند از تسخیر سفارت آمریکا در تهران است. کتاب با تاریخچۀ حضور آمریکا در ایران شروع میشود و خیلی سریع به این سؤال پاسخ میدهد که چرا و چگونه سفارت امریکا و کنسولگریهایش در ایران تبدیل به مهمترین ایستگاه جاسوسی سازمان سیا در منطقه میشود. با پرداختن به حوادث زمستان 1357 و رویکرد جدید آمریکا نسبت به انقلاب اسلامی مردم ایران بخش نخستین کتاب به اتمام میرسد. نویسندۀ در مقطع بعدی، خواننده را به پستوهای کاخ سفید میبرد و چالش زمامداران آمریکا برای پذیرش محمدرضا پهلوی را نشان میدهد. چالشی که منجر به فوران آتشفشان خشم مردم ایران شد. تبارشناسی دانشجویان پیرو خط امام، هویت تسخیرکنندگان و هدفشان را به تصویر میکشد. و از این جا به بعد ماجرای اصلی کتاب یعنی چالشهای رابطۀ ایران و امریکا در خط زمانی تسخیر سفارت تا آزادی گروگانها بیان میشود. آقای محبوبی تا جای ممکن از ارائه تحلیل پرهیز و تلاش کرده تا روایتی منصفانه و مبتنی بر اسناد ارائه کند. به سختی میتوان صفحهای از کتاب را بدون ارجاع به اسناد پیدا کرد. نویسنده توانسته با تجمیع اسناد داخلی و خارجی، که بسیاری از آنها برای اولینبار ترجمه و استفاده شده است، یک روایت جامع و همه جانبه ارائه کند. انتخاب قالب روایی و البته نثر روان باعث شده تا این اسناد چنان در تاروپود کتاب بافته شوند که مخاطب از خواندن هزاران سند نه تنها خسته نمیشود، میتواند با لذت و لاجرعه کتاب را پیش ببرد. در دل بازۀ زمانی مورد اشارۀ کتاب، حوادث گوناگون و مهمی رخ داده که میتوانست باعث لغزش و افتادن کتاب به دام حواشی و فاصله گرفتن از رسالت اصلی کتاب شود؛ که خب نویسنده از این آزمون سربلند بیرون آمده است. دام دیگری که نویسنده از آن رهیده است، زیادهگوییست. بااینکه تلاش شده چیزی از قلم نیفتد، رخدادها کاملاً موجز و به اندازه مورد توجه قرار گرفتهاند. انتخاب هنرمندانۀ تیتر و سوتیترها هم به جذابیت اثر افزوده است. ای کاش این کتاب ترجمه شود تا اگر روزی آزادهای در گوشهای از جهان سراغ این موضوع آمد، روایت ایرانی ماجرای تسخیر را هم بشنود.
(0/1000)
نظرات
تاکنون نظری ثبت نشده است.