یادداشت امیرعلی ابراهیم زاده

        من همیشه دوست داشتم داستان بنویسم، داستان فلسفی هم دوست داشتم بنویسم، و خب در یک داستان فلسفی باید خیلی مواظب بود که خشکی مسائل و استدلال‌ورزی فلسفی مخاطب را نیازارد و از ادامه دادن کتاب پشیمان نکند. این چالش را دنیای سوفی به خوبی حل می کند. کتاب، داستانیست که در آن فیلسوفی ماجرای دوهزار و پانصد سال فلسفه غرب را به طور خلاصه و بسیار ساده برای یک  نوجوان تعریف می‌کند. به نظرم شاید این کتاب برای کسی که قصد ورود به دنیای فلسفه را داشته باشد مفید باشد. روایت گوردر از تاریخ فلسفه در کنار سادگی بسیار جذاب هم هست و ارزش خواندن دارد. گوردر صرفا یک روایت خشک و ساده از نظریات فلسفی به دست نمی‌دهد، بلکه تحولات علمی و اجتماعی، نقش ادیان و اساطیر و تکامل و روانشناسی و فیزیک بر نگرش ما درباره جهان را نیز بازگو می‌کند. 

مشخصا هدف گوردر این بوده که تاریخ فلسفه را روایت کند و هدفش خلق یک داستان استثنایی نبوده. داستان سوفی و هیلده و کارهای خلاقانه پدرش همه برای گوردر ابزار هستند تا روایتش از تاریخ فلسفه  خشک نشود و تنوعی در کتاب وجود داشته باشد. در نهایت این ابزار نقش خود را به خوبی ایفا می‌کند، اما باز هم به نظرم یک چیزی کم است. داستان فلسفی باید حاوی درگیری‌های فلسفی باشد، افراد فلسفه را زندگی کنند، در بحران‌هایشان به مسئله شر فکر کنند و در روابط رمانتیک‌شان از ماهیت عشق بپرسند و در تصمیمات‌شان با چالش‌های اخلاقی مواجه شوند، کاراکترها باید در طی داستان با سوالات فلسفی مواجه شوند. اما دنیای سوفی چنین داستانی نیست. صرفا یک داستان فانتزی است (و خیلی عجیب است که داستانی که می‌خواهد روایت عقلانیت بشر را بکند، اینقدر تخیلی و غیرمنطقی می‌باشد) فاقد چالش‌های فلسفی. هیلده یا سوفی هیچ کدام در طی داستان با یک پرسش فلسفی روبرو نمی‌شوند، مواجه‌شان با فلسفه صرفا از طریق روایت و سخنرانی یک‌سری بزرگتر است، روایتی که کمتر به خود داستان مربوط می‌شود. این باعث می‌شود که دنیای سوفی خود یک داستان فلسفی خوب یا اصلا یک داستان فلسفی نباشد.

در نهایت با وجود اشکال ذکر شده، دنیای سوفی هدف خود را به خوبی محقق می‌کند، و آن ارائه روایتی خوب و ساده از تاریخ فلسفه است. دنیای سوفی برای کسی که می‌خواهد اولین مواجه با فلسفه را داشته باشد شاید بهترین یا یکی از بهترین گزینه‌ها باشد.