یادداشت آریانا سلطانی

        .
کالیگولا (نمایشنامه)
نوشته آلبر کامو 

داستان این کتاب بر سر کایوس ملقب به کالیگولا میچرخد.
یک امپراطور رمی در سال (38) پس از میلاد در رم.
وقایع کتاب استناد تاریخی دارد. اما محوریت موضوع برداشت خود کامو از اتفاق هاست.
کالیگولا امپراطوری قدرتمند و خوب بود که در ابتدای حکومتش به نیکی ریاست کرد. تا این که خواهرش که معشوقه او نیز بود میمیرد.
او با دو انگشت به جسد خواهر دست میزند. سپس به فکر فرو رفته و سه روز ناپدید میشود. زمانی که بازمیگردد میگوید میخواهد به امر محالی دست یابد زیرا که زندگی جز این که ابدی باشد یا هدف در آن باشد، بی معنی است. امر محال همان معنای زندگیست.
او با مرگ مواجه میشود. نه مرگ و سوگواری...
بلکه با پوچ بودن هستی انسان و درک نکردن قوانین هستی این جهان.
زمانی که به پوچی میرسد تصمیم میگیرد پوچی را به دیگران نیز نشان بدهد.
به تمامی مردم نشان میدهد ثروت و مقام و زندگی و هنر و ادبیات و باور های مذهبی و غیر بی اهمیت هستند. و مرگ است که انها را بی اهمیت میکند.
با کشتن و ترویج خشونت و نیستی قصد نشان دادن آن را دارد. اما او مستبد نیست زیرا قصدش پیروی از میل شخصی نیست.یا افتخار کسب کردن.
او پوچگراست.
و ابزارش تحقیر است. استدلال های او زیبا و درست است.اما در عمل منجر به نیستی و مضحکه ای عمیق میشود. استدلال های مخالفین او نیز زیباست. و درست.
"مشکل اینجاس که منطق او را نمیتوان رد کرد. پس باید آن را کوبید."(صفحه51)
.
در این کتاب که شباهت های عمیقی با رساله فلسفی عصیانگر خود کامو داشت، نشان میدهد عصیان بر ضد پوچی جهان خودش پوچ است. برای آزادی نمیتوان از راه پوچی پیش رفت. بلکه باید پذیرفت جهان نامفهوم است و راهی جز این پذیرش نیست.
کالیگولا عصیان میکند. دست به نفی هر ارزش و انسانیتی میزند. اما در نهایت خودش در آن میمیرد.
.
خواندن این نمایشنامه را پیشنهاد میکنم.

.
چون من میل دارم زندگی کنم و خوشبخت باشم.میدانم اگر پوچی را تا پایان نتایج منطقی اش پیش ببریم نه میتوانیم خوشبخت بشویم و نه زندگی بکنیم.من مثل همه مردم هستم.برای این که احساس آزادی بکنم گاهی مرگ کسانی را میخواهم که دوستشان دارم و به زنانی طمع میکنم که قوانین خانواده یا دوستی میل به آنها را بر من ممنوع کرده است.ان گاه برای این که منطقی باشم ناچار یا باید بکشم یا زنا بکنم." (صفحه 105 کرئا)