یادداشت آریانا سلطانی

        در غرب خبری نیست
نوشته اریش ماریا رمارک
ترجمه سیروس تاجبخش

.
بخشی از رمان:

"یک فرمان نظامی این انسانهای ساکت و آرام را دشمن ما کرده است و فرمان دیگری می‌تواند آنها را دوست ما کند. بر سر میزی چند نفر که ما آنها را نمی‌شناسیم ورقه‌ای را امضا کردند و سالیان دراز آدمکشی و جنایت را برجسته‌ترین شغل و هدف زندگی ما ساختند. همان جنایتی که همۀ مردم دنیا محکومش می‌کردند و آن را مستحق شدیدترین مجازاتها می‌دانستند، ولی کیست که این انسانهای آرام و صورته‌ای بچگانه آنها را که ریشی چون حواریون عیسی دارند ببیند و کشتن آنها را جنایت نداند؟ هر گروهیانی در نظر سرباز و هر معلمی در نظر شاگرد دشمن‌تر از اینها در نظر ما هستند. با این وصف اگر اینها آزاد بودند به طرف ما و ما به طرف آنها تیراندازی می‌کردیم و یکدیگر را می‌کشتیم." صفحه ۱۷۱

.

اریش ماریا رمارک، با رمان جاودانه در جبهه غرب خبری نیست، نه تنها یکی از تأثیرگذارترین آثار ادبیات ضدجنگ را خلق کرد، بلکه تصویری عریان و فراموش‌نشدنی از وحشت‌های جنگ جهانی اول ارائه داد. این رمان، با نثری ساده اما پرصلابت، زندگی سربازان جوانی را روایت می‌کند که با شور وطن‌پرستی به جبهه می‌روند، اما به زودی در گرداب خون و رنج، تمام آرمان‌هایشان به پوچی می‌گراید. رمارک با تمرکز بر شخصیت‌های معمول و عادی، نشان می‌دهد که جنگ چگونه انسانیت را می‌بلعد و چگونه حتی بازماندگان آن، هرگز به زندگی عادی بازنمی‌گردند. صحنه‌های وهمناک و توصیف‌های بی‌پرده او از مرگ، ترس و تنهایی، چنان زنده و ملموس هستند که خواننده را تا اعماق وجود می‌لرزاند. 

این اثر نه تنها به دلیل قدرت ادبی‌اش، بلکه به خاطر صدای رسای ضدجنگش مورد تحسین جهانی قرار گرفته است. منتقدان ادبی آن را هم‌تراز با شاهکارهایی مانند وداع با اسلحه اثر همینگوی و می‌دانند. رمارک در این رمان، بی‌آنکه به شعارزدگی یا احساسات‌گرایی سقوط کند، با روایتی صادقانه و بی‌پرده، پوچی و بی‌معنایی جنگ را عریان می‌کند. تأثیر این کتاب چنان عمیق بود که به سرعت به ده‌ها زبان ترجمه شد و به نمادی از ادبیات اعتراضی قرن بیستم تبدیل گشت. 

اریش ماریا رمارک (۱۸۹۸-۱۹۷۰)، نویسنده آلمانی، خود تجربه مستقیمی از جنگ جهانی اول داشت و این رمان را در سال ۱۹۲۹ منتشر کرد. او با قلمی روان و تأثیرگذار، توانست درد نسل گم‌شده‌ای را که در جنگ نابود شد، به تصویر بکشد. 

در غرب خبری نیست نه فقط یک رمان بلکه فریادی است علیه خشونت و بی‌عدالتی، اثری است که تا امروز تازگی و قدرت خود را حفظ کرده و هر خواننده‌ای را به تفکر وامیدارد.

در پناه خرد.