یادداشت مهدی کرامتی

        کتاب «آشنایی با ادیان بزرگ» کتابی بسیار حیرت‌آفرین بود؛ یعنی بسیار پیش‌ می‌آمد که حین خواندن آن تعجب می‌کردم و با مطالبی روبه‌رو می‌شدم که مخالف با اعتقادات و باورهای سابقم بود و چنین چیزی برایم بسیار خوشایند بود. به عنوان مثال،  وقتی نویسندهٔ محترم دربارهٔ مسئلهٔ تأویل و تنگناهای لفظی متون مقدس صحبت می‌کردند، آن را عمومیت داده و تمام ادیان را مواجه با آن می‌شماردند و به همین دلیل، دست‌آویز قرار دادن متن‌ها را برای مناظرهٔ میان ادیان مناسب نمی‌دانستند:«اگر به مسیحی بابت متن کشتی‌گرفتن یعقوب‌نبی با خداوند خرده بگیرید، شما را بابت قرض دادن به خداوند (مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً ) تمسخر خواهد کرد!»
آشنایی با ادیان سبب می‌شود انسان بدون تعصب پیروان سایر ادیان را درک نماید. البته منظورم این نیست که بگوید همه صحیح هستند و هیچ کدام غلط نیست و نمی‌خواهم بگویم که از باورهای خودش دست بکشد، (البته اگر ریشهٔ استوار فکری دارد) بلکه می‌خواهم آن نگاهی را منهدم کنم که من و یهودی و مسیحی را مثل دشمنان خونی هم ترسیم می‌کند! گرچه برخی ادیان به تبلیغ و دعوت اعتقاد دارند، اما هیچ دینی نمی‌گوید پیروان بی‌آزار سایر ادیان را بکشید یا دشمن بدارید!
ساختار کتاب چنین است که نخست به کلیات علم دین شناسی و سپس به ادیان کهن و سپس به ادیان هندوستان و چین باستان و سرانجام به ادیان ابراهیمی پرداخته می‌شود. مؤلف تلاش کرده است که هم مطالب خلاصه شود و هم بسیاری ابهامات رفع شوند. کتاب بسیاری از کلمات را که ممکن است برای هر کس سؤال باشد، معنا می‌کند و به صورت خاص، بسیاری از باورهایمان دربارهٔ ادیان مسیحی و یهودی را اصلاح می‌کند. 
خوشبختانه ویراست دوم کتاب به دستم رسید؛ خوشبختانه چون به دنبال ویراست‌های بعدی، کتاب به مرور آب رفته است. حتا خود ویراست دوم هم فاقد برخی مطالب ویراست اول بوده که نویسندهٔ محترم به آن اشاره کرده. ویراست دوم شامل ۳۲۷ صفحه بود و ویراست‌های بعدی بیشتر از ۱۰۰ صفحه را حذف کرده‌اند! بنابراین، توصیه می‌کنم ویراست اول یا دوم را مطالعه کنید. کتاب حاضر گرچه آنچنان عمیق نبود، اما هم دقیق و هم شامل اطلاعات وسیع بود. بر همین اساس، فکر می‌کنم باید آن را دوباره بخوانم.