یادداشت علیرضا نوریان

        دوپامین ماده‌ای است که وقتی از چیزی لذت می‌بریم در بدن ما ترشح می‌شود و برای اندازه‌گیری میزان لذت‌بخش بودن هر تجربه، میزان دوپامین بدن را اندازه می‌گیرند. با این روش اندازه‌گیری کرده‌اند که سیگار تقریباً ۳ برابر شکلات لذت‌بخش است و مخدر صنعتی شیشه (امفتامین) تقریبا ۷ برابر سیگار لذت دارد. متاسفانه حیوانات زیادی به این مواد معتاد شده‌اند تا ما نقش این ماده را در بدن انسان درک کنیم.

آزمایش‌ها نشان می‌دهد که بدن در مقابل لذت مقاوم می‌شود. یعنی هرچقدر که بیشتر لذت می‌برد، لذت بردن برایش سخت‌تر می‌شود. تا جایی که فرد معتاد بعد از مدتی، لذت کمی از مصرف کردن می‌برد ولی اگر مصرف نکند رنج زیادی می‌کشد. در این حالت، استفاده از ماده قوی‌تر، آسان‌ترین راه برای دوباره لذت بردن است.

لذت بردن از تماشای تلویزیون، استفاده از شبکه‌های اجتماعی، خرید کردن و ... هم موجب ترشح دوپامین در بدن انسان می‌شوند و اعتیاد به آنها به همین ترتیب قابل توضیح است.

واکنش طبیعی بدن انسان در مقابل رنج هم تقریبا همین الگو را دارد. یعنی بدن در مقابل رنج، مقاوم می‌شود و بعد از رنج بردن لذت را تجربه می‌کند. نویسنده از روزه گرفتن یا تجربه دوش آب سرد به عنوان مثال‌هایی از این موضوع یاد می‌کند.

نویسنده استاد دانشگاه استنفورد در زمینه روانشناسی و درمان اعتیاد است. او روشی را برای ترک اعتیاد به لذت‌های مختلف معرفی می‌کند و یکی از مراحل قابل توجه در این روش مراقبه است. یعنی ثبت اینکه چقدر به دوری از اعتیاد پایبند هستیم، راه خوبی برای تقویت اراده است. همچنین او مخاطب را به مفهومی شبیه تقوا توصیه می‌کند و از بیماری صحبت می‌کند که برای پرهیز از اعتیاد جنسی‌اش، حتی خود را از دیدن والیبال بانوان هم محروم کرده است.

به طور خلاصه می‌توان گفت که نویسنده کنترل نفس را راهی برای رسیدن به آزادی می‌داند:
"Binding ourselves is a way to be free."