یادداشت ذرني

        تنبیه النائمین نام کتابی است در ۳ بخش: نامه‌ی عبدالبهاء (مشهور به لوح عمه و چاپ شده در مکاتیب دوم) به عمه‌ی ازلی‌اش شاه سلطان خانم نوری (عِزّیّه، خواهر یحیی صبح ازل و حسینعلی بهاءالله)، پاسخ وی (رساله‌ی عمّه) و خطبه-رساله‌ای از حاج میرزا احمد کرمانی (ازلی) در رد دعوت بهاء. فراهم آورندگان این کتاب -که نهایتا تا ۱۳۱۴ق. نگارش یافته بود- عبارت اند از: عزیه خانم نوری، میرزا احمد امین الاطباء رشتی، میرزا مصطفی کاتب، شیخ محمدمهدی شریف کاشانی، و شیخ مهدی بحرالعلوم کرمانی.

پس از آنکه بهاءالله خود را من یظهره الله معرفی کرد، عده‌ای از بابیان با او مخالفت کردند و ردیه‌هایی علیه او نگاشتند. یکی از آن‌ها -که ردیه‌ی نسبتا تند و عالمانه‌ای نوشته- عزیه خانم بود. برخی موضوعاتی که بر آن‌ها دست گذاشته: ایمان و خاکساری بهاء به باب و ازل، تعلمات و ادعاهای جدید بهاء، نادرستی عبارت پردازی‌های عبدالبهاء و پدرش، اثبات وصایت ازل و بطلان بهاء، مذمت‌ها و سوء قصدهای بهاء.

آنچه خواندن این کتاب جدلی را منحصر به فرد می‌کند، علاوه بر روشمندی، قلم روان مصحح در دیباچه (ابتدای کتاب)، یادداشت‌ها (پاورقی‌های آورده شده در انتهای هر فصل) و پیوست‌هایی (انتهای کتاب) است که بر غنای مطالب کتاب افزوده؛ برخی از مطالب آن بدین قرار است: تحلیل شخصیت‌های فراهم آورنده‌ی کتاب، بررسی فضای تاریخی جاری میان ازلیان و بهائیان متقدم، جایگاه امام دوازدهم شیعیان در مسیر دعوت باب، و تحلیل روایت‌های کشتار بهائیان از ازلیان.

این شعر از کتاب توجهم را جلب کرد و به نظر خلاصه‌ی خوبی را -با زبان طنز- می‌رساند:
اگر حسینْعلی مَظهَرِ حسینِ علی است
هزار رحمت حق بر روان پاک یزید!