گفتار اندر معرفی کتاب
قبل از هر چیز بگم که خواندنِ این کتاب رو به فالِ نیک می‌گیرم، چون در مقدمه متوجه شدم که محمودخان تصمیم گرفته بود قبل از نوشتنِ پایان کلیدر داستان‌هایی که در ذهنش بود از جمله این داستان را بنویسد تا با ذهنی باز به سراغِ خاتمه دادن به کلیدر برود و از آنجا برای من جالبه که من همین دیروز خواندنِ جلد ششمِ کلیدر را به پایان رساندم و خودم هم نمی‌دانم چرا تصمیم گرفتم این کتاب را قبل از آغاز جلد هفتم و هشتم بخوانم شاید بخاطر این بود که دیدم حجمش کم هست و من طبقِ عادتم بین کتاب‌های حجیم یک یا دو داستان کوتاه می‌خوانم... . اما کاش مقدمه‌ی کتاب را نمی‌خواندم که محمودخان بخشی از پایانِ کلیدر را در آن اسپویل کرده و من بسیار غمگین شدم از خواندنش.
روز و شب یوسف، داستانی کوتاه و زیبا به قلمِ شیوای محمودخان دولت‌آبادی، در موردِ پسر جوانی که تازه پشتِ لبش سبز شده و با کلی دغدغه‌ی ذهنی در مورد استقلالِ‌ مالی، شهوت، تفریح و ... روبرو شده و خودش دقیقا نمی‌دونه چی می‌خواد.
خصوصیتي که در هنگامِ خواندنِ کلیدر بارها تا به امروز به آن اشاره کرده‌ام در اینجا هم صدق می‌کنه، محمودخان به بهترین شکل ممکن شخصیت‌پردازی و فضاسازی می‌کنه و آنقدر در این زمینه‌ها استاد و توانمنده که براحتی هم می‌توانیم با شخصیت‌های کتاب‌هایش همزادپنداری کنیم و هم می‌توانیم در کنار آن‌ها زندگی کنیم!
خواندنِ این کتاب زمانِ خیلی کمی می‌بره و از آنجایی که از نظر من زندگیِ خیلی از جوان‌ها می‌تونه باشه همانطوری که زندگیِ خیلی از ماها در زمانی بوده، به دوستانم پیشنهاد می‌کنم.

نقل‌قول نامه

داستان آنقدر کوتاه و کم‌حجم هست که براحتی می‌توان در کمتر از یک ساعت و نیم آن‌را خواند، به همین جهت هرچه فکر می‌کنم حتی قرار دادنِ یک نقلِ قول از لذتِ مطالعه‌ی شما خواهد کاست. بنابراین این‌بار از این قسمت گذر می‌کنم و شما را به مطالعه‌ی کتاب دعوت می‌کنم.

کارنامه
از نظرِ من این داستان تمامِ استانداردهای یک داستانِ کوتاهِ خوب را داشت، از جمله: موضوع خوب، زمینه‌چینی، شروعِ ماجرا، پرداختن به ماجرا و نهایتا بستن داستان. این کتاب در همه موارد مطروحه از نظر من نمره‌ی کامل را گرفت جز در بخشِ پرداختنش به ماجرا! البته این بدین معنی نیست که نویسنده ناتوان بوده در پرداختش به موضوع داستان، تنها به این دلیله که در آن بخش حس مبهمی از داستان داشتم و کلا کمی داستان در آن بخش برایم گنگ بود به همین دلیل یک ستاره از کتاب کسر و چهار ستاره برایش منظور می‌کنم.

بیست و هفتم اردیبهشت‌ماه هزار و چهارصد