یادداشت سید حسین مرکبی

        این کتاب متن پیاده‌شده‌ی چند مستند برون‌مرزی شهید آوینی در سال‌های پس از وفات امام خمینی و چند مستند وی از منطقه‌ی بلوچستان در اولین سال‌های انقلاب است. عمده‌ترین پی‌رنگ کتاب «انحصارگرایی» الهیاتی است. یک خوانش مدرسه‌ای انقلابی شیعی از همه چیز عالَم بدون کوچک‌ترین اشاره‌ای به اندک اعتباری در سنن و فرهنگ‌ها و مذاهب و ادیان و زبان‌ها و تنوعات دیگر. این پی‌رنگ در مستندهای ابتدایی مصداق خود را در نفی و نفرت و نبرد علیه دستگاه شاه و در بخش‌های بعدی و لبنان و بوسنی مصادیق خود را در نفی و نفرت و نبرد مسلمانان علیه یهودیان و مسلمانان علیه مسیحیان بازمی‌یابد. نویسنده نسل‌کشی در بوسنی را توطئه‌ی صهیونیسم جهانی برای خفه کردن اسلام در اروپای مسیحی می‌بیند و این‌گونه می‌نمایاند که چیزی نمانده بوده اسلام ناب محمدی انقلابی، اروپا را یکپارچه مسلمان شیعی پیرو خط امام سازد و دشمنان که از این خطر بزرگ آگاه شده بودند هیچ چاره‌ای جز برافروختن آتش جنگ نمی‌یابند. و البته این جنگ در هر صورت کاری از پیش نمی‌برد و آینده در سرتاسر جهان متعلق به خطی است که نگارنده به آن تعلق دارد. متن بر این پیش‌فرض نگاشته شده که پس از حکومت علوی، جمهوری اسلامی اولین و آخرین دریچه‌ی انحصاری پیوستن با حقیقت جهان و انفجار نوری در دل عالَمی سراسر ظلمت و پلیدی است. چنین کوری‌ای در دیدن حقیقت بزرگ‌تر از روایت «خود» و این تصور بدایت‌اندیشانه و آخرالزمانی و انحصارگرایانه و بی‌تواضع و قرون وسطایی از وضعیت دینی و سیاسی جهان و انکار هرگونه ایمان و نادیدن هیچ‌گونه نور در دیگری و داد سخن دادن در فتح همه‌ی سرزمین‌های جهان بدون ذره‌ای به رسمیت شناختن هیچ فرهنگ و زبان و دین و سنت دیگری واقعا دردناک و ترسناک است.