بریده‌های کتاب Zahra

اعتراف به اشتباه کار سختی است. به‌ویژه وقتی برای مدتی طولانی در اشتباه بوده باشی.

همیشه فکر می‌کنیم وقت کافی داریم تا برای دیگران کاری بکنیم. تا حرف‌هایی را که در دل داریم به آن‌ها بگوییم. و بعد اتفاقی می‌افتد که سر جایمان می‌ایستیم و آنچه برایمان باقی می‌مانَد واژهٔ «اگر» است.

بعضی از مردم خیال می‌کردند آدم نمی‌تواند با نگاه کردن به ماشین‌ها احساسات طرف را بخواند. اما اشتباه می‌کردند.

ادبیات چیز خوبی است، وارنکا، زیاده خوب. این را پریروز، پیش آن‌ها فهمیدم. چیز عمیقی است! به قلب آدم‌ها قوت می‌بخشد. آموزنده است و دربارهٔ همه‌چیز توی این کتاب‌ها می‌نویسند. خیلی خوب می‌نویسند! ادبیات تابلو نقاشی است، به عبارتی، هم تابلو است و هم آینه. جلوه‌گرِ شگفتی است و انتقادی پُر ظرافت، راه و رسمی است برای آموزش و پرورش.

وقتی کسی را از دست می‌دهی، دلت برای عجیب‌ترین عادت‌هایش تنگ می‌شود، برای کوچک‌ترین ویژگی‌هایش، برای لبخندش، برای غلت زدنش توی خواب، حتی برای رنگ زدن دیوارهای خانه به خاطر او.

در دنیایی که می‌توانستی هر چیزی را حاضر و آماده بخری چه چیزی ارزش داشت؟ آدم بودن چه ارزشی داشت؟

در هنر هیچ «بایدی» وجود ندارد زیرا هنر آزاد است.

هنری که تنها کودک زمان خویش باشد و نتواند بذر فردا را در خود بپروراند، هنری عقیم است. این هنر گذرا است و چون پویایی لازم برای همگامی با زمان را در خود ندارد، با تغییر زمان می‌میرد.

هر اثر هنری فرزند زمان خویش است، و در بسیاری موارد زایندهٔ احساسات ما، در نتیجه هر دورهٔ فرهنگی، هنر ویژهٔ خود را می‌آفریند، که تکرار ناشدنی است. تلاش برای احیاء اصول هنری گذشته در بهترین شکل خود، هنری مرده را تولید می‌کند.

«دلم برات تنگ شده.»

سیاستمداران می‌آیند و می‌روند و چیزی که می‌ماند هنر و فرهنگ است که وصیتی است درباره‌ی روح انسان.

مهمترین شاخصه‌ی هنر دیوانگی است. این انرژی دیوانه‌وار اگر نباشد جواب نمی‌دهد.

به شدت مخالف این هستم که هنر به طور کامل از بینش می‌آید. ترکیبی است از زندگی‌ای که داشته‌ای با تحقیقات و دانش.

این تاریخ شخصی یک هنرمند است که یک اثر را شکل می‌دهد. نمی‌شود فقط با اخبار رسانه‌ها درباره‌ی جهان اثر هنری خلق کرد. در این زمینه نمی‌شود دروغ گفت و تقلب کرد.

فکر می‌کنم بخشی از من عاشق تازه‌کار بودن در یک کار است؛ کار روی چیز کوچکی که دارد بزرگ می‌شود و با آن آشنا نیستم و همین هیجان می‌آورد.

تارکوفسکی گفته هنر چیزی است که تو خدمتکار آن هستی و چیزی نیست که تو درباره‌اش برنامه‌ای داشته باشی. چیزی است که در درون تو اتفاق می‌افتد و تو درکش نمی‌کنی.

دانش و تجربه و خود را در جریان زندگی قرار دادن می‌تواند به تو شخصیتی بدهد که بتوانی هنرمند شوی.

هنر چیزی نیست که از طریق آموزش آن را به کسی بدهی. هنر چیزی است که از زندگی می‌آید؛ از تجربیات تو و از دیو درون تو.

هنر باید پی معنایی باشد، نه اینکه یک چیز سطحی را عرضه کند و یک چیز صرفاً تزئینی باشد.

مهم اما تجربه‌ای است که هنرمند به آن دست می‌زند، بی‌واهمه و بدون ترس از دست دادن نام و شهرت به دست آمده، و می‌خواهد در حیطه‌هایی، که به قول خودش «نوآموز» هم هست، تجربه کند و این را به تکرار تجربه‌های موفق قبلی و درجا زدن ترجیح می‌دهد. (از مقدمه‌ی کتاب)