بریده‌های کتاب آینه جادو: گفت وگوها، سخنرانی ها و مقالات سینمایی

تریبون را نباید فقط به خطیب ماهر و معروفی داد که دیگر حرفی برای زدن ندارد، بلکه برعکس باید به جوان‌هایی هم که حرف‌های بسیار برای زدن دارند، اما هنوز به عنوان خطیب، نامی درنکرده‌اند فرصت حرف زدن داد.

بنیان کار ما از نظر روان‌شناسی فیلم همین "فطرت" است. ... این مسئله در تدوین فیلم‌ها تاثیر رکنی و بنیادی دارد. ما هرگز به ابزار جنگ و یا ماشین جنگ در فیلم‌های خود اصالت نمی‌دهیم.

آن چیزی که باید مورد حمایت قرار بگیرد هویت فرهنگی سینماست، سینما به عنوان هنری که می‌تواند منشا تحول فرهنگی باشد.

اسحاق شامیر (نخست وزیر اسبق رژیم صهیونیستی) در جواب یک خبرنگار مجارستانی که از او پرسیده بود: "چرا شما به قطع‌نامه‌های سازمان ملل بی‌اعتنایی می‌کنید؟" با لبخندی دیپلماتیک گفته بود: "اگر ما می‌خواستیم به قطع‌نامه‌های بین‌المللی وفادار باشیم که الان این‌جا نبودیم!"

عالمی که هر یک از ما در اطراف خویش می‌یابد، عالم روان خود اوست، چرا که انسان ناگزیر در جهان معرفت خویش می‌زید.

... شاهنامه اصلا حکمت معنوی است و چه بسا از این لحاظ کم‌نظیر است.

مشهور آن است که می‌گویند علم هر کس به اندازه سوالات اوست.

من اصلا معتقد به تعارض ملیت با دین نیستم. ... تقربی که ما به دین پیدا کردیم، به این هویت ملی وابسته است و اگر این هویت ایرانی و ملی نبود، یا مثلا هویت دیگری داشتیم، این تقرب و این نوع تقرب به دین پیدا نمی‌شد.

اگر جنگ ما نیز از زمره جنگ‌هایی بود که در این قرون اخیر در کره زمین رخ داده است، بنده خودم از نخستین کسانی بودم که از نظرگاهی مخالف با جنگ فیلم می‌ساختم.

القاب و عناوین فریب‌کارند و ما در کمال ساده‌لوحی همه به خویشتن و به دیگران دروغ می‌گوییم.

«باید منتظر باشیم که همه، روزی به رج زدن بیفتند!»

هر کس یک دیکتاتور کوچک در درون خود دارد که اگر میدان پیدا کند، سر بر می آورد.

راه‌حل واقعی آن است که ما رفته‌رفته، در عین آنکه اجازه ندهیم جاذبیت فیلم‌ها برای مخاطب کنونی سینما کم شود، او را به یک فرایند تربیتی بکشانیم و حتی افق نگاه ما آن باشد که فرهنگ سینما رفتن عمومیت پیدا کند ...

هنرمند واقعی چنین کسی است که قالب و محتوا و تکنیک باهم از وجودش بجوشد.

ما در گروه "روایت فتح" شیوه مستندسازی خودمان را "اشراقی" می‌خواندیم. ما به تجربه دریافته بودیم که حقیقت هستی امکان ظهور در سینما را دارد، منتها باید تکنیک و تکنولوژی سینما را که همواره مانع و حجاب این تقرب هستند، "اهلی" کرد. مراد از اشراق نیز در این نوشتار معنای عام اشراق است، نه اصطلاحی که در برابر مشرب فلسفی خاصی قرار می‌گیرد‌.

مصداق ابتذال اتفاقا بیشتر این است که شما یک سوژه اخلاقی را چنان بسازید که تماشاگر از هرچه اخلاق است بیزار شود.

وقتی کسی با تمام وجودش سینما را درک می‌کند، فیلمی که می‌سازد، این چنین نیست که بتوان تکنیک آن را از مضمونش جدا کرد.

فطرت در هیچ جای دنیا نمی‌میرد. بشر در اصل وجودش زیباست. فطرت ممکن است مدفون بشود و هیچ اثری از آن صادر نشود، ولی با این حال سوسو می‌زند ...

هدف تبلیغات -حتی در صورت غربی آن، یعنی پروپاگاندا- ایجاد باور در مخاطب است و حال آنکه شیوه‌هایی که در تلویزیون ما اتخاذ می‌شود برای سلب باور از مخاطب است.

چه علتی باعث می‌شود که یک "واقعیت واحد" دو چهره می‌یابد؟ این دوییت در واسطه‌های ظهور است، نه در اصل واقعیت.