کتاب جامعه فرسودگی و جامعه شفافیت نوشته بیونگ-چول هان، فیلسوف و نظریهپرداز کرهای-آلمانی، به تحلیل وضعیت جوامع معاصر و تأثیرات روانی، اجتماعی، و فرهنگی زندگی در عصر نئولیبرالیسم و فناوری میپردازند. در ادامه خلاصهای از هر دو کتاب ارائه شده است:
جامعه فرسودگی (The Burnout Society)
در این کتاب، هان به این موضوع میپردازد که چگونه در جوامع نئولیبرال، افراد به خود-بهرهکشی روی آوردهاند.
مفهوم فرسودگی: افراد امروزی تحت فشار هستند تا به شکل مداوم کار کنند، عملکرد خود را بهبود دهند، و موفقیتهای فردی بیشتری کسب کنند. این فشار موجب فرسودگی روانی و جسمانی میشود.
خود-بهرهکشی: افراد نه توسط دیگران، بلکه توسط خودشان تحت استثمار قرار میگیرند، زیرا آزادی بهعنوان مسئولیت مطلق فرد تعبیر شده است.
بیماریهای عصر مدرن: هان توضیح میدهد که مشکلاتی مانند افسردگی، اضطراب، و خستگی مزمن نشانههایی از این خود-بهرهکشی هستند.
انتقال از جوامع انضباطی به جوامع عملکردی: او نشان میدهد که قدرت در جوامع مدرن دیگر از طریق سرکوب (مانند جوامع انضباطی میشل فوکو) اعمال نمیشود، بلکه از طریق انگیزهبخشی و اجبار به عملکرد بیشتر.
جامعه شفافیت (The Transparency Society)
در این کتاب، هان نقدی بر ایده شفافیت در عصر دیجیتال ارائه میدهد.
وسواس شفافیت: در جوامع امروزی، همهچیز باید شفاف و قابل دیدن باشد. این وسواس، حریم خصوصی را تهدید میکند و فضای انسانی را محدود میکند.
شفافیت و کنترل: شفافیت به ابزاری برای نظارت و کنترل اجتماعی تبدیل شده است، جایی که اطلاعات افراد بهعنوان کالا استفاده میشود.
خطر از بین رفتن رمز و راز: هان تأکید میکند که شفافیت بیش از حد، زیبایی، خلاقیت، و عمق روابط انسانی را از بین میبرد.
شفافیت و اقتصاد: او توضیح میدهد که شفافیت به ابزار بهرهوری و کارایی اقتصادی تبدیل شده، اما اغلب به قیمت از دست دادن معنا و کیفیت زندگی انسانی.
هر دو کتاب نقدی عمیق بر وضعیت معاصر و تأثیرات نئولیبرالیسم، فناوری، و فرهنگ عملکردی بر انسان است و به پرسشهایی درباره معنا، آزادی، و زندگی در دنیای مدرن میپردازد.