کلثوم ننه از زبون مرحوم آیتالله آقا جمال خوانساری
این مجسمه تقوا و علم خیلی جالبه
اگه کسی نویسنده رو نشناسه باورش نمیشه این اثر از ایشونه
اینکه مردمت رو در خرافات ببینی و با زبون طنز برای اولین بار اونم در دوران صفویه یه همچین چیزی بنویسی تا بهشون کمک کنی روش خیلی دوست داشتنی ایه
اولا خطاب به رفقای هم لباس و ثانیا به مومنین میگم:
باید تبلیغ کلام خدا به روز باشه
میتونه بی نیاز از هزینه های گزاف باشه
چون آقا جانمون امام رضا علیه السلام فرمودن :
رَحِمَ اللّهُ عَبْدا اَحْیا أمْرَنا،»
فَقُلْتُ لَهُ: «فَکَیْفَ یُحْیِی أمْرَکُمْ؟»
قالَ: «یَتَعَلَّمُ عُلُومَنا و یُعَلِّمُها النّاسَ،
فَإِنَّ النّاسَ لَوْ عَلِمُوا مَحاسِنَ کَلامِنا لاَتَّبَعُونا»
«خداوند، رحمت کند آن بنده ای را که امر ما را زنده کند!».
گفتم: چگونه امر شما را زنده کند؟
فرمود: «علوم ما را فراگیرد و به مردم بیاموزد، که اگر مردمْ زیبایی های گفتار ما را می دانستند، از ما پیروی می کردند».
جالب تر اینکه آقا درباره این کتاب نظر دارن و میگن:
‼️از وظایف روحانیت مبارزهی با خرافات است.
کسانی دارند روزبهروز خرافات جدیدی را وارد جامعهی ما میکنند.
مبارزهی با خرافات را باید جدی بگیرید.
این روش علمای ما بوده.
مرحوم آقا جمال خوانساری، عالم معروف،
_مُحشىِّ(۳) شرح (۲) لمعه (۱) -
که حاشیههای او را در حواشی شرح لمعههای قدیم دیدهاید. سیصد سال پیش برای اینکه خرافات را برملا کند، کتابی به نام «کلثوم ننه» را نوشت،
ایشان با زبان طنز، معروفترین خرافات زمان خودش را به زبان فتوای فقهای زنان درآورده و میگوید زنان پنج فقیه بزرگ دارند! یکیاش، کلثوم ننه است! یکی، دده بزمآراست! یکی، بیبیشاه زینب است! یکی، فلان است. آن وقت از قول اینها مثلاً در باب محرم و نامحرم، در باب طهارت و نجاست و در باب انواع و اقسام چیزها، مطالبی را نقل میکند؛یعنی عالم دینی به این چیزها میپردازد.
ما خیال میکنیم اگر با یک مطلبی که مورد عقیدهی مردم است و خرافی و خلاف واقع است، مقاومت کردیم، بر خلاف شئون روحانی عمل کردهایم؛
نه، شأن روحانیت همین است. ۸۵/۸/۱۷
#نشربامنبع
@Jahade_tabeini
۱. کتاب لمعه دمشقیه یه کتاب فقهی معروف از شهید اول (محمد بن مکی جزینی عاملی) هست که همهی مباحث فقه امامیه رو تو خودش جا داده. این کتاب به زبان عربی نوشته شده و به درخواست سران حکومت سربداران خراسان تألیف شده تا یه مرجع برای احکام فقهی و حکومتیشون باشه.
لمعه یکی از مشهورترین آثار شهید اول محسوب میشه و تا حالا شرحهای زیادی براش نوشته شده، که معروفترینشون الروضة البهیة از شهید ثانی هست؛ کتابی که هنوزم تو حوزههای علمیه تدریس میشه. این کتاب به سبک فقه فتوایی نوشته شده و به خاطر خلاصه بودن، روانی متن و نظم و ترتیب خاصش، اهمیت زیادی پیدا کرده. فقها از همون اول بهش توجه داشتن و توی کتابهاشون بهش استناد کردن.
شهید اول (۷۳۴-۷۸۶ ق) از فقهای بزرگ شیعه در قرن هشتم قمری بود که حتی تو فقه مذاهب اهلسنت هم مهارت داشت. اون سفرهای زیادی به کشورهای اسلامی داشت و از علما و بزرگان مختلف، اجازات علمی گرفته بود. در نهایت، روز پنجشنبه ۹ جمادیالاول ۷۸۶ ق، در سن ۵۲ سالگی، به دست مخالفان شیعه در دمشق اعدام شد.
یه داستان معروف دربارهی این کتاب میگه که شهید اول وقتی زندانی بوده، توی هفت روز کتاب لمعه رو نوشت، در حالی که فقط یه کتاب مختصر النافع از محقق حلی رو در اختیار داشته. البته، بعضی از محققین این روایت رو دقیق نمیدونن و میگن خود شهید اول دو سال قبل از شهادتش، از این کتاب توی یه اجازهنامه اسم برده، که یعنی قبل از زندان نوشتتش. با این حال، شهید ثانی همون روایت تألیف در هفت روز رو از فرزند شهید اول نقل کرده.
شهید اول توی مقدمهی کتاب از یه گروهی به عنوان بعض الدیانین (متدینین) یاد میکنه که درخواست تألیف این کتاب رو داده بودن. در پایان کتاب هم ازشون به عنوان بعض الطلاب نام میبره. طبق گفتهی شهید ثانی، این افراد در واقع شمسالدین محمد آوی و اطرافیان سلطان علی بن مؤید (از سلاطین سربداران خراسان) بودن که خواستن این کتاب به عنوان مرجع احکام فقهی و حکومتیشون نوشته بشه.
۲. «شرح لمعه» یکی از مشهورترین کتابهای فقهی شیعه است که شهید ثانی اون رو نوشته. این کتاب در واقع شرحی بر کتاب «اللمعة الدمشقیة» شهید اول هست و از همون اول مورد توجه فقهای شیعه قرار گرفته. تا جایی که بیشتر از صدتا شرح و حاشیه براش نوشته شده.
«شرح لمعه» همهی موضوعات فقهی رو پوشش میده و توی حوزههای علمیه، اولین کتاب فقهیای هست که طلاب شروع به خوندنش میکنن.
از ویژگیهای مهم این کتاب میشه به جامع بودن، مطرح کردن مسائل فقهی متنوع و اشاره کوتاه به دلایل احکام اشاره کرد. همین ویژگیها باعث شده که بعد از شهید ثانی، فقهای زیادی به این کتاب توجه کنن و شرحها و حاشیههای مختلفی براش بنویسن.
شهید ثانی، نویسنده این کتاب، از فقهای بزرگ قرن دهم هجری بود و کتابهای دیگهای مثل «مسالک الافهام»، «منیه المرید» و «مسکن الفؤاد» رو هم نوشته. ایشون به خاطر ترویج تشیع، به دستور وزیر عثمانی، رستمپاشا، به شهادت رسید.
جالبه بدونید که شهید ثانی ابتدا یه حاشیهی مختصر بدون استدلال بر کتاب «لمعه» نوشته بود، ولی بعدش تصمیم گرفت یه شرح کاملتر بنویسه که همین «الروضه البهیه» شد. این کتاب رو حدود هشت سال قبل از شهادتش، یعنی توی سال ۹۵۶ هجری قمری شروع کرد و جلد اول رو تو سه ماه و جلد دوم رو تو یک سال نوشت. بعدها شاگردانش این کتاب رو پیشش خوندن و خودش هم توی نسخهای از کتاب ، تأیید کرده که شاگردش، ابن صائغ، اون رو پیش خود ایشون فرا گرفته.
۳. آقا محمد، پسر آقا حسین خوانساری که به جمالالدین هم معروف بود و به محقق خوانساری شهرت داشت، از نظر دقت و تحقیق توی زمان خودش بینظیر بود. او از ملا محمدتقی مجلسی اجازه روایت داشت و یکی از آثار مهمش، تعلیقهای بر شرح لمعه بود که خیلی متین و دقیق نوشته شده.
با توجه به تربیتی که توی یه خانواده عالم و فرهیخته داشته، بهعنوان پسر محقق خوانساری و خواهرزاده محقق سبزواری (نویسنده کتاب ذخیره)، و همچنین به خاطر همنشینی با بزرگان علمی مثل مجلسی اول و ملا محمد شیروانی، توی علوم عقلی و نقلی به درجات بالایی رسیده بود. کتابها و نوشتههاش هم گواه همین جایگاه علمی بالاشه.
حاشیهای که بر شرح لمعه نوشته، بارها توی ایران چاپ شده و طلاب و اهل علم توی حوزههای دینی ازش استفاده میکنن.
آقا محمد توی ۲۶ رمضان سال ۱۱۲۵ هجری قمری، ۲۵ سال بعد از فوت پدرش، از دنیا رفت و توی مقبره پدرش در تخت فولاد اصفهان که اون زمان حکومت ساخته بود، به خاک سپرده شد.