معرفی کتاب از اسطوره تا حماسه (هفت گفتار در شاهنامه پژوهی) اثر سجاد ایدنلو

از اسطوره تا حماسه (هفت گفتار در شاهنامه پژوهی)

از اسطوره تا حماسه (هفت گفتار در شاهنامه پژوهی)

سجاد ایدنلو و 1 نفر دیگر
4.0
2 نفر |
1 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

0

خوانده‌ام

2

خواهم خواند

2

ناشر
سخن
شابک
9789643723842
تعداد صفحات
242
تاریخ انتشار
1388/6/16

توضیحات

        در طول تاریخ فرهنگ و تمدن بشری با گذر زمان و تغییراتی که در محیط اجتماعی و نگرش های فکری و فرهنگی انسان پدید آمده است، اسطوره ها هرگز به طور کامل نمرده و فراموش نشده اند، بلکه ماندگاری و بازتاب آنها به صورت های دیگر بوده که یکی از این انواع و حتی مهم ترین و بهترین ساخت و شکل حفظ و تجلی آنها حماسه و داستان های حماسی بوده است. میان اسطوره و حماسه ارتباطی استوار و بنیادین وجود دارد، چنان که از یک منظر، حماسة صورت ادبی و روایی مدرن و منظم اسطوره تلقی می شود، زیرا هم در مرحلة پیدایش و هم به هنگام تحریر و تثبیت نهایی، محصول دورانی بود که ذوق و ذهن انسان نسبت به روزگار باستانی اسطوره سازی و اسطوره گرایی منظم تر و پرورده تر بوده است. مجموعة حاضر که نام آن برگرفته از عنوان «از اسطوره تا تاریخ» (مجموعه مقالات: سخن رانی ها و مصاحبه های مرحوم دکتر مهرداد بهار) است، دربرگیرندة هفت مقاله از سجاد آیدنلو ـ محقق معاصر ـ دربارة مسائل اساطیر، و آیین شاهنامه است. عناوین مقالات بدین قرار است: ارتباط اسطوره و حماسه بر پایة شاهنامه و منابع ایرانی؛ فرضیه ای دربارة مادر سیاوش؛ نشانه های سرشت اساطیری افراسیاب در شاهنامه؛ نوش دارو چیست؟؛ اسب دریایی در داستان های پهلوانی؛ جام کیخسرو و جمشید؛ ذیل/ مستدرک مقالة «جام کیخسرو و جمشید؛ و ترنج بویا و به زرین. (تاملی بر یک آیین ایرانی در شاهنامه).
      

یادداشت‌ها

اسطوره چگو
          اسطوره چگونه تبدیل به حماسه می شود؟ 

اسطوره چیه و چطوری به وجود میاد؟ 
معمولا اسطوره ساخته ذهن بشر و پاسخ ذهنی اون به سوالاتیه که جوابشو نمیدونه . انسان زمانی که پا به عرصه وجود گذاشته پاسخ خیلی از سوال ها رو نمیدونسته...

 این قطرات آبی که از آسمون میاد چیه؟ ما چرا اینجاییم؟ این گیاه ها چطوری رشد می کنن؟ کی داره این جهان رو اداره میکنه و میلیون ها سوال این شکلی دیگه... طبیعیه که انسان های اولیه جواب علمی ای برای این مسائل نداشتند . فکر می کردند احتمالا کارهای اونها و نیروهای برتری باعث تغییرات مهمی در زندگی اونها میشه ... جواب بشر به این سوال ها اسطوره ها رو ساختن...
کشورهای قدیمی تر که تمدن و سکونت انسان در اون بیشتر بوده طبیعتا دارای اساطیر بیشتر و عمیق تری هستند مثل چین و هند و ایران و یونان ...
این پاسخ ها که اکثرا هم به شکل داستان های جالب و جذاب بوده ( که خودش نشون دهنده عمق تفکر و خلاقیت و قوه تصور و خیال بشریته) با پیشرفت انسان ها همچنان به زیست خودش ادامه داده و همراه انسان بوده. بعدها که انسان ها کشور و شهر و دولت هم داشتند باز هم این اساطیر تحت عناوین مختلفی مثل دین و مذهب و قصه و... در زندگی انسان ها نمود خودش رو از دست نداده .

حماسه ها و داستان های حماسی چطوری به وجود اومدند؟ حماسه و داستان های حماسی معمولا زمانی خودشون رو نشون میدادن که یک جامعه برای ادامه حیات خودش یا زیست فرهنگی و حفظ هویت ملی خودش احساس نیاز میکرده که دارای حماسه باشه. 
وقتی کشوری مدام درگیر جنگ باشه یا از طرف یک قوم یا کشور بیگانه مورد تاخت و تاز نظامی قرار بگیره معمولا دوران اوج ساخت داستان های حماسیه... 

بزرگترین داستان حماسی در ایران و بلکه جهان هم شاهنامه فردوسیه...

اما تاثیر اساطیر بر حماسه چیه؟ هر کسی که شاهنامه رو بخونه متوجه میشه که این اثر پر از اساطیر و داستان های اساطیری ایرانیه ...
اما سوالی که پیش میاد اینه که این اساطیر چطوری تبدیل به حماسه شدند؟ 
کتاب سجاد آیدانلو در هفت گفتار به این سوال پاسخ میده ...
ابتدا مشخص میکنه که اسطوره چرا و چطوری و از چه طریقی تبدیل به حماسه میشه...
و در بخش های بعدی چند داستان حماسی رو در شاهنامه ابتدا بررسی اساطیری میکنه و بعد نشون میده که چطوری و از چه طریقی این اساطیر وارد شاهنامه شدند ...

فی المثل در داستان سیاوش،  مادر سیاوش فقط تا قبل از تولد سیاوش حضور داره ولی بعدش ناپدید میشه ... آیا این دلیل داره؟ 
سجاد آیدانلو توضیح میده که این نبود مادر سیاوش ریشه اساطیری داره ...
جام جهان نمای کیخسرو چیه؟ چطوری وارد داستان شده؟ ریشه ش کجا بوده؟
پاسخ این سوالات ریشه در همین اساطیر داره که این کتاب در پی پاسخ دادن به همین سوالاته

این قطعا یکی از بهترین کتاب ها در حوزه اسطوره و شاهنامه ست. توصیه میکنم اگر به مباحث بالا و شاهنامه علاقه دارید، این کتاب رو به هیچوجه از دست ندید.
        

42