عین القضات همدانی همچون برخی دیگر از عارفان در آثار خود به نحوه مواجهه انسانها با عقاید دیگران توجه نشان داده است. او در برخی از نامه های خود به موضوع اختلاف عقیده میان انسان ها پرداخته و تلاش کرده دلایل بروز این اختلافها را تحلیل کند و نشان دهد چگونه باید با عقاید مخالف مواجه شد و آنها را قضاوت کرد. رویکرد او در نگاه نخست به اندیشه های کثرت گرایانه یا روادارانه شباهت دارد اما تحلیل دقیق سخنان او نشان میدهد قاضی راهی متفاوت را پیموده است. در این پژوهش سخنان و اندیشه های عین القضات در این باب با ارجاع به مبانی نظری و شواهد متنی واکاوی شده است.