نافرمانی مدنی از جمله مباحثی است که مانند موضوعات مشابه مرتبط با حکومت و جامعه به دلایل متعدد چندان مورد توجه فقها نبوده است. کتاب سید جواد ورعی، پژوهشی منظم و با سیری منطقی در خصوص ماهیت نافرمانی مدنی و وجوه آن است که اگرچه نمی توان آن را در کنار آثار معمول فقهی که غالبا به دقت نظر مشهورند، قرار داد؛ با این حال با توجه به نوپا بودن مباحث فقهی حکومت و اجتماع کتابی در خور توجه است.
          

            عصیان مشروع

عصیان مشروع عنوان نقدگونه‌ای است که بر کتاب «بررسی فقهی فرمانبرداری و نافرمانی مدنی» نوشته‌ام. کتاب نوشته سید جواد ورعی از استادان و پژوهشگران باسابقه حوزه علمیه قم است. مقاله را فصلنامه نقد کتاب فقه و حقوق در شماره هفتم خود منتشر کرده است.


چکیده:
کتاب بررسی فقهی فرمانبرداری و نافرمانی مدنی نوشته سید جواد ورعی،‌ پژوهشی است که در ده فصل یکی از موضوعات مربوط به روابط حاکمان و شهروندان در جامعه اسلامی را مطالعه کرده¬است. نویسنده حق نافرمانی مدنی را در دولت‌های مشروع دینی می‌پذیرد و حاکمان را ملزم به رعایت حقوق نافرمانان می‌داند و از سوی دیگر برای نافرمانی شرایط و قیودی تعریف می‌کند تا مرز «نافرمانی مدنی» با «بغی»، «محاربه» و «افساد فی الارض» روشن باشد و حقی از مردم ضایع نشود. کتاب ساختاری پژوهشی دارد و از نظر شکلی نیز وضعیت قابل قبولی دارد. نویسنده در اثبات مدعای خود گاه برداشت‌های موسع از روایات کرده است. در مواردی نیز تنها دلیل او سیره پیامبر اسلام(ص) یا امیر مومنان(ع) است که برای اثبات مدعا ناکافی است.  با این حال این کتاب گامی مناسب در توسعه فقه سیاسی شیعه با تکیه بر حقوق مردم محسوب می‌َشود.


دانلود مقاله https://goo.gl/VAy2Bh