شهریار پادشاهی است که به علت خیانت یکی از ملکه ها، تصمیم می گیرد، هر بامداد یکی از دوشیزگان شهر را ملکه کرده و صبح به دست جلاد بسپارند تا او را بکشد. بدین ترتیب عدة بسیاری از دوشیزگان به دست شهریار کشته می شوند تا این که شهرزاد، دختری زیبا به دربار می آید و ملکه می شود. شهریار به او بسیار علاقه دارد و به او لقب عقل بزرگ می دهد و او را می ستاید؛ طوری که از کشتن دوشیزگان دست می کشد. دوشیزگان شهر نیز، روزی را به نام عید دوشیزگان قرار می دهد و در آن روز از این که شهرزاد مانع مرگ آنها شده، تقدیس می کنند، تا این که شهریار تصمیم می گیرد به سفر برود و زمانی که بازمی گردد اتفاق غیرمنتظره ای را مشاهده می کند که در این نمایش نامه، در هفت پرده به تصویر کشیده شده است.