در این کتاب به اجمال گزارشی از معارف، خطبه‏ها، حکمت‏ها و نامه‏های نهج‏البلاغه ارائه شده و مجموعه‏ای از مفاهیم و موضوعات مطرح در علوم جدید که خاستگاه مکاتب و گرایشهای فکری زیادی قرار گرفته بر آموزه‏های نهج‏البلاغه تطبیق گردیده و به این طریق نگرش امام علی (ع) در تبیین این مقوله‏ها و مکاتب و صحت و سقم هر یک تبیین گردیده است. در پایان نیز فهرستی از این اصطلاحات و معادلهای انگلیسی آنها آمده است. برخی از مترادف‏ها و معادلهای این اصطلاحات و رشته‏های علمی عبارتند از: آنارشیسم، زهدشناسی، تاریخ‏شناسی، ماده‏گرایی، زمین‏شناسی، نژادشناسی، آینده‏نگری، کثرت‏گرایی، پرنده‏شناسی، سکولاریسم، تجربه‏گرایی، حشره‏شناسی و فردگرایی.