این کتاب مجموعه ای از درس گفتارها و مباحثی است که دکتر طاها عبدالرحمان در کلاس ها و سخنرانی های خود ارائه کرده است. او در آثار خود می کوشد تا، با حفظ جایگاه سنت، الگویی فکری برای نظام اندیشه اسلامی در بستر میراث اسلامی ارائه نماید. در این گفتارها کوشیده است تا با بهره گیری از دانش های گوناگون، همچون زبان شناسی و منطق و روش شناسی، اصول این الگوی فکری را ارائه نماید. و درعین حال با روشی عقل گرا، که از ویژگی های معتزلیان قدیم و نومعتزلیان است، به ساخت چنین الگویی بپردازد و تا حدودی به پیاده سازی این نظام فکری در علوم اسلامی ازجمله اصول فقه و مقاصدالشریعه بپردازد. او همچنین کوشیده است دفاعی ضروری و بایسته از علم منطق در پرداختن به خوانش سنت نمایان سازد. بااینکه موضوعات فصول این کتاب از گوناگونی برخوردار است، ولی همه فصل ها در یک موضوع مشترک اند، و آن پایه گذاری یک الگوی فکری نوآورانه است.