کتاب حاضر، حاوی سلسله مقالاتی از نویسندگان مختلف دربارة علوم انسانی اسلامی و مبانی و تفکر اصول اسلامی است. در این سلسله مقالات آورده شده است که نقطة جدایی تفکر دینی و غیردینی را می توان در پذیرش یا انکار وجود عالم غیب دانست. مادی گرایی یک بعد هستی شناختی دارد که طبق آن، موجود مساوی با محسوس است. بنابراین وجود موجودات غیرمحسوس انکار می شوند. بعد معرفت شناختی مادی گرایی این است که حس و تجربه، تنها ابزارهای کسب معرفت هستند. طبق گفتة مذکور، مقاله های این کتاب مکتب «پوزیتویسم» مطرح و تاثیر آن در علوم اجتماعی، حقوق، اقتصاد  و مدیریت بیان شده است. از سوی دیگر موضوع مهم دیگری که در این مقاله ها به چشم می خورد، موضوع باور دینی و اعتقاد به مبدا و معاد است که در این جهت، نحوة تجلی جهان بینی توحیدی در علوم مختلف بررسی شده است. در کل از سلسله مقاله های این کتاب، این گونه استنباط می شود که دین، خورشیدی است که اگر پرتو آن به درستی بر هر پدیده و از جمله بر علوم مختلف بتابد، متناسب با ویژگی ها و اقتضائات هر علم، شاهد شکل گیری علوم دینی گوناگون خواهیم بود.