باسمه
نظریه ذهن توانایی درک حالات ذهنی و روانی خود و دیگران است، که به روانشناسی روزمره یا عامیانه و شناخت اجتماعی می انجامد. سوال اساسی این است که این توانایی چه زمانی و در چه سنی در انسان شکل میگیرد و با تغییر سن چه تغییراتی می کند. این کتاب به نظریه ذهن کودکان می پردازد.
مخاطب اصلی کتاب، دانشجویان و محققان روانشناسی است و طبعا برای دیگران تا حدی ممکن است خسته کننده به نظر برسد.
محتوای کتاب از جنس مرور پژوهشهای ۲۵ سال قبل از نگارش آن است، و می تواند مورد توجه دانشجویان و محققان روانشناسی، علوم شناختی و فلسفه باشد.
فصل اول مقدمه ای بر نظریه ذهن است.
نظریه ذهن، به روان شناسی روزمره توجه می کند. برخی گفته اند نظریه ذهن وجه تمایز انسان از دیگر حیوانات است و به جای انسان خردمند homo sapiens بهتر است بگوییم انسان روان شناس homo psychologicus. از پرسش های مهم نظریه ذهن این است که آیا این توانایی به راستی منحصر در انسان است؟ آیا نیازمند زبان است؟ آیا فطری است؟ و اگر آری، تا چه حد؟ برای پاسخ، باید کودکان را در سنینی که نظریه ذهن در آنها تحول می یابد مطالعه کنیم.
از دهه ۱۹۸۰ به اینکه کودکان در چه سنی قادر به پیش بینی رفتار دیگران بر اساس باور و میل می شوند، توجه شد. حدود چهار سالگی این توانایی رشد سریع و بزرگی می کند. فهم باور برای داشتن نظریه ذهن بسیار مهم است.
تعبیر نظریه ذهن در سال ۱۹۷۸ با مقاله دو محقق به نام های پریماک و وودراف وارد ادبیات پژوهشی شد. عنوان مقاله ایشان: آیا شامپازه ها نظریه ذهن دارند؟
فصل دوم به فهم کودکان از باورها، بخصوص باور کاذب می پردازد و آزمایشات و پژوهشهای متعددی در بررسی این موضوع را مرور می کند. چهار سالگی در این مورد سن مهم و تحول آفرینی است.
فصل سوم سه نظریه اصلی در مورد نظریه ذهن را بررسی میکند: نظریه نظریه، نظریه شبیه سازی و نظریه ماژولار (مدولار). نویسنده معتقد است نظریه ذهن ما ترکیبی از هر سه نظریه است.
فصل چهارم سایر حالات ذهنی و تحول آنها را برمی رسد، مثل اسناد دانش و بی اطلاعی به دیگران، درک تفاوت میان ظاهر و واقعیت.
فصل پنجم به بازنمایی های غیر ذهنی، یعنی بازنمایی های زبانی و تصویری می پردازد.
فصل ششم درباره وانمودسازی pretence است. کودکان از هجده ماهگی وانمود می کنند که شیء مورد نظرشان مشابه چیزی واقعی است.
فصل هفتم به فهم توجه دیگران بخصوص فهم نگاه دیگران می پردازد.
فصل هشتم به عملکرد اجرایی executive functioning، یعنی توانایی کنترل فرایندهای تفکر و توجه خود، می پردازد و رابطه نظریه ذهن با آن را بررسی میکند.
فصل نهم رابطه زبان و نظریه ذهن را بر می رسد. استفاده کودک از واژگان مربوط به حالات ذهنی، ما را از سطح فهم آنها آگاه می سازد.
فصل دهم درباره اوتیسم و رابطه اش با نظریه ذهن است. بر اساس پژوهشهایی، نشانه های اوتیسم ممکن است در نتیجه نقص نظریه ذهن باشد.
ازآنجاکه بخش زیادی از کتاب به مرور پژوهشهای روانشناختی می پردازد، برای برخی ممکن است خسته کننده باشد.
برخی معادل گذاری های ترجمه شاید قابل نقد باشند. ازجمله مترجمان در برابر represent, تجسم نهاده اند. امروزه بیشتر بازنمایی رواج یافته است و تجسم به نظر مناسب نمی رسد. اما در مجموع ترجمه خوب است.
۴ شهریور ۱۴۰۴