امروز، حتی داستان نویسان افغانستان نیز از روند شکل گیری و سیر تحول داستان نویسی افغانستان بی اطلاع اند. مقالات بسیار معدودی در این زمینه نگاشته شده که فقط نامی از برخی نویسندگان در آنها دیده می شود و تا به حال هیچ کس به درستی و به صورت کامل به جریان داستان نویسی افغانستان نپرداخته است. کتاب ها و مقاله های اندکی که نوشته شده اند، بیش تر با نگاهی تاریخی به داستان نویسی افغانستان پرداخته اند و کم تر مقاله ای است که به نقد و تحلیل سیر تحول داستان نویسی در افغانستان پرداخته باشد. از این رو نگارنده در این مجموعه ضمن بیان تاریخ ادبیات و داستان نویسی افغانستان به نقد و تحلیل ساختاری داستان نویسی در این کشور در شش دوره تحت این عناوین پرداخته است: (1298 تا 1308 خورشیدی): آغازین جوشش ها؛ (1308 تا 1328): سیاه مشق ها؛ (1328 تا 1342): جست و جو و کاوش؛ (1342 تا 1357): رئالیسم یا رشد شکوفایی؛ (1357 تا 1371): داستان های سرخ با رئالیسم سوسیالیستی؛ (1371 تا 1384): داستان نویسی در مهاجرت که به دو بخش (1371 تا 1384): داستان نویسی مهاجران در پاکستان و دیگر کشورها و (1371 تا 1384): داستان نویسی مهاجران در ایران تقسیم می شود. کتاب حاضر جلد نخست از این مجموعه است و تا پایان دورة چهارم را دربرمی گیرد.