جیمز موریه (1849-1780 م)، سیاستمدار و نویسنده ی انگلیسی بود که در سده ی نوزدهم دوبار به ایران آمد. بار نخست به همراه سرهارفورد جونز (1809م) از راه خلیج فارس وارد ایران شد ولی پس از شش ماه از راه تبریز ـ ارز روم ـ قسطنطنیه با کشتی به انگلیس بازگشت. بار دوم پس از انتخاب شدن به عنوان منشی سفیر انگلستان "سرگور اوزولی، از طریق اقیانوس هند به ایران رسید (1811م) و این بار پنج سال و چند ماه در ایران ماند. در سفر اول موریه به دلیل همراهی هم سفران ایرانی و دقت در شیوه ی رفتار و کردار و اندیشه ی ایشان در زمینه ی مردم شناسی ایران آگاهی هایی در این زمینه به دست آورد. موریه در زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار به ایران آمده، شهرهای مختلفی چون بوشهر، شیراز، اصفهان، تبریز، تهران و شهرهای واقع شده در مسیر ارتباطی این شهرهای بزرگ را دیده و مشاهداتش را به صورت سفرنامه نگاشته است. وی مردم ایران را به دلیل نابهره مندی از آزادی و آزادگی، مردمی واپس مانده، بیدادکش، دروغگو، چرب زبان و بت ساز می شمارد و البته نیکی ها و استعداد های سرشاران را نیز نادیده نمی انگارد. موریه به هر حال دیده ها و برداشت های خود از شیوه ی زندگانی مردم ایران و نگون بختی و سیاه روزی ایشان را در دوره ی قاجار باریک اندیشانه می نگارد. وی هم چنین پس از بازدید از تخت جمشید، در راه شیراز به اصفهان، چشم انداز کلی از آن جا عرضه می کند و به توصیف آثار ویرانه های تخت جمشید، نقش رستم و دشت پاسارگاد (دشت مرغاب) می پردازد. مطالب کتاب بر اساس مسیر های سفر موریه از زمان ورود تا خروج وی مرتب شده اند. برخی از تصاویر و طرح هایی که موریه از نقش برجسته های هخامنشی و ساسانی و یا از آثار و انبیه تاریخی و ورودی شهرها برداشته ضمیمه ی کتاب است. از دیگر آثار برجسته ی جیمز موریه می توان به کتاب حاجی بابای اصفهانی اشاره کرد که گزارشی داستان گونه درباره ی روش زندگی ایرانیان آن زمان است.